Politologia forum

Def marketing polityczny – wywodzi się od demokracji antycznej, narodził się w połowie XX w, pojawiła się TV i zdeterminowała nową formę kandydatów z wyborcami. Program AIZENHAUERA „odp Ameryce” jako pierwszy był stworzył 1952r R. Regres.
Def marketing komercyjny (ekonomiczny) – początki lat 40-tych XX w. 1941 – def przez amerykanów. Marketing to prowadzenie działalności gosp. odnoszącej się do przepływów towarów i usług od producenta do konsumenta.
1960 – def przez amerykanów. Marketing jest zespołem stosowanych technik w celu pobudzenia aktywności w handlu.
Def MELARTHY – marketing jest to zespół 4 funkcyjny. Jest to model zmiennych zależnych tworzących kompleks marketingowy albo mieszankę marketingową. Elementy to produkt, cena, dystrybucja, promocja.
Def F. KOTLER 1990 – marketing to proces społ i ograniczono zarządczy dzięki, kt jedn jak i określone grupy osiągają zamierzone cele poprzez tworzenie oferowanie i wymianie dóbr o określonej wartości na rynku.
Produktem politycznym – kandydat, partia poli i jej program.
„ Sprzedaje się politykę” – może być pewna idea, do kt przekonuje się pewnych wyborców
Do marketingu poli brali udział osoby z marketingu komercyjnego.
Różnice pomiędzy marketingiem poli a marketingiem komercyjnym A. LOOK, PH. HARRIS:
1. odbiorcy produktów poli dokonują jego zakupu wszyscy w tym samym czasie (czyli w dniu wyborów). Konsumenci dóbr ekonomicznych mają możliwość dokonywania zakupów przez cały rok w zależności od swoich potrzeb, możliwości finansowych oraz wiedzy o produkcie.
2. konsument dobra czy usługi zawsze zna cenę i ona w sposób istotny wpływa na jego decyzję. Wyborca cenę jaka przyjdzie mu zapłacić za wybory nie zna w głównej mierze, dlatego że jest to cena, kt będzie musiał zapłacić po jakimś czasie.
3. wyborca nie zawsze otrzymuje produkt, kt zdecydował się wybrać, bowiem o wyborze decyduje większość niezależnie od rozłożenia się głosów i preferencji innych produktów
4. w wyborach poli zwycięzca bierze wszystko. W wyborach większościowych to najlepiej widać.
5. partia poli czy też kandydat poli stanowią złożony produkt, kt nie można sprawdzić, rozpakować, obejrzeć w przypadku dóbr konsumpcyjnych można je oddać.
6. wprowadzenie na rynek poli nowej marki jest zawsze bardzo trudne i wymaga długiego czasu. W przypadku dóbr jest też do długi czas, jeżeli jest przesycony tym towarem.
7. w marketingu gosp. pozycja marek i innych produktów na rynku jest w miarę stabilna. Przewodzenie na rynku poli pojawia się w momencie zwycięskich wyborów a potem poparcie dla danego ugrupowania zaczyna spadać.

T: Ewolucja kampanii wyborczych.

Etapy kampanii wyborczych:

1. kampanie premodernizacyjne; kampanie zorientowanych partyjnie:
Lata 50-te i 60-te. Cała kampania jest sztywno regulowana. Oparta na programie politycznym partii. W kampaniach wykorzystuje się dużą lojalność (stabilność) elektoratu. Kandydaci są jedynie nośnikami programu partyjnego. Jest to kampania chaotyczna, nie ma koordynacji całego kraju. Przeważa marketing bezpośredni, czy rozmowy z wyborcami, kt prowadzą albo sami kandydaci albo wolontariusze. Przeważa wizualna postać reklamy, plakaty wyborcze, manifesty partii, organizowania parad, imprezy sportowe, ściągnięcie dużej liczby wyborców żeby mogli zetknąć się z kandydatami. Program jest sztywny a kandydaci maja lansować program. DECENTRALIZACJA.

2. Kampania modernizacyjna; kampania zorientowane na kandydata:
Lata 60-te i 70-te do głosu dochodzą sami politycy liderzy partyjni, prowadzenie ulega profesjonalizacji. Wynika ona z ogromnego znaczenia TV w prowadzeniu kampanii. Zatrudnia się fachowców, ekspertów kupuje się czas antenowy. Następuje personalizacja poli. Wymusza standard wizerunku poli. Ogromnie rosną koszty prowadzenia kampanii. Znaczna centralizacja działań i ujednolicenie kampanii całego kraju. CENTRALIZACJA.

3. kampanie postmodernizacyjne; kampanie zorientowane na wyborcę.
Lata 80-te i 90-te do współczesnych. Od połowy lat 90-tych znaczący wpływ miał Internet. Są kraje gdzie Internet ma istotny wpływ, a w niekt nie. W Polsce nie ma takiego istotnego wpływu, politycy ignorują ten środek przekazu, ponieważ albo sa ludzie za młodzi, albo ludzie pasywni. Partia –kandydat -wyborca. Rozpoznanie oczekiwać wyborcy i stworzenie oferty, kt będzie adekwatne wobec rozpoznanych lektoratów. Decentralizacja działań nie ma sprecyzowanej wyborczej oferty, dzięki wykorzystaniu precyzyjnych instrumentów analizy rynku wyborczego, tworzy się różne oferty adresowane do indywidualnych grup wyborców. Ogromna rolę maja sondaże, pozwalają zdiagnozować rynek, że te zapotrzebowanie na rynku jest zróżnicowane. Wcześniej była ona do wyborców teraz do rolników, do klasy robotniczej. Poznanie rynku doprowadza do różnych ofert do różnych grup. Przybiera charakter permanentny. Należy płacić za sondaże to koszty kampanii jeszcze bardzie wzrosły.
PRZYKŁADY:
1. Rok 60 Nickson, Kenedi; zwracało się uwagę na :
- 55% - jak wygląda kandydat
- 38% - jak mówi
- 7% co mówi.
2. Rok 64 Wonson, Godłoter; kandydat bardzo radykalny, powiedział „umiar w dążeniu do sprawiedliwości jest cnotą”. Specjalista od kreowania wizerunku T. Schywonte ”Stokrotka” inaczej „Deizm Gero”. Reklama ma wzmocnić pozycje pozytywną, negatywna w stosunku do rywala.
3. Rok 80 zmienia się podejście do partii Reagan, Carter. Reagan był aktorem, mało lansował program, mało odp na pytania tylko pokazywano go w różnych kontekstach np., jak ogląda mecz, czyli w ciepłych klimatach.
4. Rok 1990 Wałęsa, Mazowiecki
Aktywiści partyjni, kt tworzyli kampanie naśladowali np., z Ameryki. Wałęsę pokazano jak gra w ping-ponga a Mazowieckiego w babinktona na jego hasło wyborcze „siła spokoju”.
5.1993 wybory parlamentarne. Pokazuje, że nie można kopiować standardów zach. Trzeba dostosować kampanie do realiów.
6. 1995 Wałęsa, Kwaśniewski- kampanie prowadzi J. Segela (fran), Wałęsa jak był chamski, nie grzeczny, a Kwaśniewski przeciwnie miły, grzeczny, sympatyczny.
7. 1997 wybory parlamentarne, dostrzegają, że trzeba pracować nad sowim wizerunkiem.
8. 2000 Krzaklewski: kazali mu się śmiać, ale nie powiedzieli kiedy.

Reklama w komunikowaniu, reklama w marketingu politycznego.
Funkcje reklamy:
1. informacyjna
2. perswazyjna; reklama nas do czegoś nakłania, manipuluje nami. Nadawca koduje przekaz i w tym sensie jest najbardziej prazma. Nadawca nie panuje nad tym jak zostanie ten kod odczytany ale panuje nad jego nadanie.
Reklamy dzielimy ze względu na jakie uruchamiają receptory:
a. wizualne, za pomocą wzroku:
Cechą wizualnej reklamy:
- czł ma zdolność do postrzegania trójwymiarowego, przestrzennego oraz do rozróżniania barw. Ma postać ogłoszeń w prasie, bilbordów, ogłoszeń na środkach transportu autobusy, flagi, transparenty.
- celem jej jest skojarzenie pewnych barw z określonym produktem poli. Stworzenie tożsamości wizualnej produktu poli.

Czynniki:
- kolor; skojarzenia emocjonalne starsze osoby barwy stonowane, a młodsi o dużym nasyceniu, wziąć pod uwagę wiek, płeć, tradycje.
- typografia; środek literacki, charakteryzuje się dla danego podmiotu, kt w sposób konsekwentny dana litografię stosuje. Oznacza krój trzcionek, czy są one proste. Okrągłe litery łagodność, tolerancja, ale te, kt maja kolor twardy, ostro zakończone to determinacja. Również w konteksie kulturowym „solidaryca” zostało napisane pojęcie „ solidarność”.
- znak graficzny; można wyróżnić Logo oraz LOGOTYP.
LOGO – obraz, symbol jakiegoś podmiotu poli, bez skrótów literowych.
LOGOTYP – są skróty literowe, nazwy partii np., SLD oraz połączenie symbolu graficznego ze skrótem literowym np., Samoobrona.
- hasło slogan; pozornie mają sposób syntetyczny zwięzły, dostarczać inf. do wyborcy to co dla kandydata jest najważniejsze. Językowy kod ograniczony- ludzie, kt się posługują to świat jest taki jaki oni go widzą. Hasło jest dawane do masowego odbiorcy. Żeby były efektywne musza być sformułowane maksymalnie zwięźle, wpadać w ucho, łatwo się zapamiętywać, dobrze, żeby były oryginalne i dowcipne. Czasami są przekombinowane.
Można też zaliczyć to co pojawia się w prasie drukowanej. Jest nie porozumienie z oceną efektywności bo TV są to media szybkiego kroku a prasa – to media wolnego kroku, oddziaływuje na podstawę bardziej się na tym zastanawiamy jesteśmy skłonni zmienić zdanie. Zwiększa fakt ich umieszczania w tygodnikach.
- bilbordy, plakaty; reklama zew, kreatorzy tych reklam dostrzegli zalety:
Bilbord w przestrzeni wielkomiejskiej, w dużych miastach. Jest to powiększony plakat. Plakaty w małych miasteczkach.
Podział ze względu na środku przejazdu:
- eksterionowa: na zew pojazdu, bok nadwozia, przód, tył
- interionowa; wew pojazdu w wyznaczonym miejscu.
Najtańszą rozpowszechnioną formą reklamy jest ULOTKA.
Transparenty – służy do umieszczania haseł wyborczych, sloganów a czasem fragment politycznej debaty.
Flaga narodowa – to doniosły charakter uroczystości
Flagi partyjne – eksponują z tożsamością podmiotu wizualnego.
b. audytywna; za pomocą słuchu; dociera za pomocą radia lub przesyłu monograficznego. Radio jest medium towarzyszącym np. jazda samochodem, pracy, kt dociera do nas, nie zastanawiamy się. Wykorzystuje się element dźwiękowy, dźwięk głosu, postacie, kr odbiorcy dobrze kojarzą, rozpoznawalna osoba, np. podkład pod muzyczna formę.
c. Audiowizualna; receptor wzroku jak i słuchu; to co pojawia się w TV w kinie przed emisją filmu, na DVD. Narzuciły standard komunikowania publicznego. TV je skróciła i jednocześnie strydelializowała. Jest najbardziej znana.
d. Interaktywna; za pośrednictwem Internetu, zainteresowany może sam do niej dotrzeć, może wyrazić swoją opinię co jest w niej przekazane.
REKLAMA NEGATYWNA
Celem: - zniechęcenie wyborcy do głosowania na cel ataku. Głosowanie przeciwko temu atakowi.
- jest danie możliwości wyborcy, porównania różnych ofert poli, ale tylko w obszarach takich gdzie przeciwnik zainfekowany wychodzi gorzej
- polaryzowanie postaw wyborczych prowadzących do wzmocnienia poparcia dla sponsora reklamy negatywnej. Twierdzi się, że ta reklama powinno pozostawić na drugą turę wyborów.
Dzielimy je na:
• sensostrikto negatywne: usiłuje pokazać przeciwnika w niekorzystnym świetle w zależności od tego czy odnoszą się do kwestii programowych, czy tez do samej osobowości atakowanego polityczne. Można je podzielić:
- problemowe; atakuje przeciwnika w związku z jego poglądem na rozwiązanie problemu społ, gosp., poli. Czy tez atakuje jego program na płaszczyźnie. Może dotyczyć przeszłości kandydata.
- wizerunkowe; dotyczy cech charakteru, osobowości, przeszłości kandydata lub jego rodziny
* atakująca, napastnicza: negatywną reklamę utożsamia się z formą. Posługuje się niedomówieniami, oszczerstwami, przejawem obrzucania się błotem
* reklamy porównawcze, kontrastująca. Ukazuje konkurenta w taki sposób aby wykazać, że jest on gorszy, że ma mniej do zaoferowania, nie atrakcyjne dla wyborcy: Rodzaje:
- bezpośrednia; w kt wskazuje się o porównanie z jakim produktem nam chodzi
- pośrednia (sugerująca); nie pokazuje wprost konkretnego przeciwnika ale my sami ocenami swoje oferty z innymi ofertami poli.

WYWIERANIE WPŁYWU SPOŁECZNEGO

Mechanizmy:
1. automatyzmu ludzkich relacji; polega na tym, że ludzie ułatwiają sobie reagowanie w sytuacjach, nie wchodzą czasochłonną analizę sytuacji, zdaje się tylko na intuicję i reagują w sposób, kt do tej pory się sprawdzał. W trakcie procesu socjalizacji wpaja nam się pewne zasady automatycznego reagowania, ponieważ są dla nas korzystne, ale jeżeli ktoś posiada wiedzę o tym jakie bodźce wyzwalają autonomiczna reakcję to może operować obecnością bodźca po to by wywołać w nas zachowanie, kt nie koniecznie jest dla nas korzystne.
Reguła wzajemności – za otrzymane od kogoś dobro, należy się odwdzięczyć. Zasada na kt opierają się wszelkie wymiany społ.
Wykorzystywana jest wtedy, kiedy ktoś chce nas nakłonić do zrewanżowania mu się i wyprzedza własną prośbę ofiarowania nam jakiegoś dobra lub przysługę i zmuszać wtedy do rewanżu, to WYMIANA NIEEKWIWALENTNA.
Zobowiązanie do wdzięczności wzbudza nie proszona przysługę. Jeśli przyjacielowi to od razu nie bo znamy go, osobie obcej to bardziej chcemy oddać to przysługę jaka otrzymaliśmy.
Odmienna jest technika „drzwiami w twarz”, „ odmowa wycofania się”. Dochodzi do wymiany ustępstw. Osoba wywierająca wpływ prosi nas o cos co na pewno spotka się z odmową. Osoba prosząca nakłania nas np., chce pożyczyć 1000 druga strona się nie zgadza, to pożyczyć 300 i druga strona się zgadza. Negocjacja ta wymienia się ustępstwami.
2. Naśladownictwa innych zwłaszcza w dzieciństwie jest mechanizmem adaptacyjnym. Dziecko uczy się zachowań w określonym środowisku. Żeby nauczyć nas naśladowania to ma dojść do satysfakcji. Jako dorośli tez chętnie naśladujemy, wtedy kiedy nie wiemy jakie postępowanie, wybór jest słuszny i stąd opierający się na mechanizmie naśladownictwo. SPOŁECZNY DOWÓD SŁUSZNOŚCI – im jest on silniejszy tym pozna nas skłonić do bardziej spekulatywnego zachowania i pochodzi albo od ilości ludzi albo od jakości. Działa wtedy kiedy dowód słuszności jest oddaniem pewnej presji i jak May się poddać.
3. wzbudzania sympatii; ludzie chętniej odp pozytywnie na prośbę tych, kt się im podobają i tych, kt wzbudzają sympatię. Osobę o atrakcyjnej powierzchowności silnej wpływają na ich prośbę niż osoby tak atrakcyjne nie są postrzegane. Mają przewagę w kontaktach międzyludzkich. Przenosimy cechę zew na cechę wew. Każdy z nas może wzbudzać sympatię bo jest miły dla innych.
Ingracjacja – pobudzanie sympatii lubimy ludzi, kt są sympatyczni, unikają krytykowania nas.
Technika: dać komuś do zrozumienia, że się go lubi, lubimy ludzi którzy nas lubią. Mamy wyrażać sympatię wobec innych i nie wstydzić się tego. Wyrażamy sympatię poprzez mówienie miłych rzeczy, komplementy.
Najlepszy wizerunek dla kandydata to mię psa.

Wywieranie wpływu na ludzi
* technika autorytetu – opera się na technice naśladownictwa nakłania się nas abyśmy podporządkowywali się autorytetom bo jest to korzystne. Autorytet to osoba która posiada np. wiedzę.
Nakłania się nas abyśmy tym osobom (autorytetom) ulegali. Symbol to stopnie wojskowe, ubiór samochody, fotel dentystyczny.
IRRADJACJA – przepływ na coś co jest reklamowane. Przepływ autorytetu na osobę która jej nie znała.
*Technika niedostępności – wykorzystuje się fakt, że to co jest dla nas niedostępne wydaje się nam zwykle cenniejsze. Rzeczy senne są na ogół trudno dostępne. Niedostępność ma służyć jako wskaźnik wartości.. Niedostępność dobra, towaru, usługi wywołuje opór, że szczególnie pragniemy tego co niedostępne. Szczególnie silnie pragniemy silnego dobra kiedy konkurujemy z innymi o to dobro.
Reguła niedostępności – dostęp do informacji. Bardziej cenimy te informacje, która jest przekazywana nielicznym i te cenimy najbardziej.
Zjawisko waloryzacji.
* technika (przeciwieństwo tech. Drzwiami w twarz) STOPA W DRZWI – prosimy o małą rzecz a później o dużą.
* technika niskie podanie – tego nie wiem trzeba odpisać od kogoś

Wizerunek
To produkt, który możemy sprzedać (wykreowany wizerunek)
Wizerunek polityczny – odpowiedź na cechę ludzkiego myślenia jaką jest subiektywna schematyzacja odbioru.
Człowiek odbiera ogromną liczbę informacji, że nie jest w stanie ich przetwarzać dlatego koniecznym staje się redukowanie tej informacji.
Tworzenie wizerunku jest odpowiedzią na schematyzację. Zamiast mówić udowadniać nam że jest np. zdrowy POKAZUJE się na polityka opalonego zdrowego.
Tworzenie wizerunku polityka jest procesem młodym.
Wizerunek medialny – wizerunek telewizyjny ma miejsce od początku tv.
Personalizacja polityków – patrzymy na ludzi polityków.

Analiza wizerunku politycznego
Nimmo i Savage podzielili wizerunki na 3 grupy:
* wizerunek kognitywny – dotyczy poznania i wiedzy jaką wyborca posiada o kandydacie
* wizerunek afektywny – dotyczy emocji jakie kandydat wzbudza w wyborcy
* wizerunek konatywny – pod względem wiedzy i emocji wyborca jest skłonny poprzeć te decyzje

Elementy – co trzeba wziąć pod uwagę tworząc kandydata?
* geograficzne zakotwiczenie kandydata skąd pochodzi z jakim krajem się identyfikuje
* wykształcenie kandydata
* etykieta partyjna (powiązanie kandydata z partia ma duże znaczenie) pomiędzy wizerunkiem kandydata a etyka partii nie może być duża rozbieżność
* narodowość, etniczność, rasa, w Polsce – wyznanie religijne
* zamożność kandydata

10 typów wizerunków politycznych

1. EKSPERT (PROFESJONALISTA):
 Cechy – rzeczowość, kompetencje, wiarygodność odpowiedzialność, skuteczność,
 Strategia działania – mieszana, tj. koncyliacyjno-konfliktowa,
 Przykład – L. Balcerowicz, M. Belka, Cimoszewicz
 Złe cechy – chłód, empatia, pragmatyzm, dystans,zarozumiały
2. OJCIEC (mąż stanu)
 Cechy – opiekuńczość, odpowiedzialność, rozwaga, mądrość polityczna
 Strategia – mieszana, koncyliacyjno-konfliktowa
 Przykład – Kwaśniewski z roku 2000, Wałęsa 90
 Złe strony – protekcjonizm,
3. AMANT
 Cechy – atrakcyjna powierzchowność, świeżość, innowacyjność, romantyzm, łagodność, sentymentalność
 Strategia – koncyliacyjna,
 Przykład – Kwaśniewski z roku 95`, Olechowski z 2000r. Krzaklewski
 Złe cechy – przesadna dbałość o siebie, brak zdecydowanych poglądów, mało kompetentny
4. HEROS
 Cechy – charyzma, odwaga i zdecydowane, poczucie misji, pasja w działaniu,
 Strategia – konfliktowa,
 Przykład – L. Wałęsa z 90`, okres A. Leppera 2001. R. Giertych przewodzą partiom wodzącym,
 Złe cechy – automatyczność działania i podejmowania decyzji, bezkompromisowość,

5. ZWYKŁY CZŁOWIEK
 Cechy –umiar, łagodność, wiarygodność, skracanie dystansu wobec wyborcy- otoczenia,
 Strategia – koncyliacyjna,
 Przykład – K. Marcinkiewicz,
 Złe cechy – szarość, nijakość, brak zdecydowania, przeciętność
6. SZARAK
 Cechy – bierność, uległość, przeciętność, atrakcyjność partyjna
 Strategia – koncyliacyjna,
 Przykład – posłowie, których nazwisk nie znamy,
 Złe cechy – patrz cechy,
7. EKSCENTRYK
 Cechy – pasja, innowacyjność rozwiązań, nierutynowe podejście do polityki, niecodzienne zachowanie na scenie politycznej
 Strategia – konfliktowa,
 Przykład – K. Mikke, G. Kołotko,
 Złe cechy – nieprzewidywalność, niezrozumienie,nieodpowiedzialność, niekompetentność
8. IDOL
 Cechy –charyzma, skuteczność, zdecydowanie
 Strategia – mieszana konfliktowo-koncyliacyjna
 Przykład – Małachowski,
 Złe cechy – dystans, chłód, niedostępność, wodzostwo
9. BŁAZEN
 Cechy – śmieszność – w sposób świadomy grają, poczucie humoru, dystans do polityki
 Strategia – koncyliacyjna,
 Przykład – poseł Cymański, senator Niesiołowski, Senyszyn
 Złe cechy – nieodpowiedzialność, niekompetencja, nieprzewidywalność
10. LUZAK
 Cechy – ironiczny stosunek do rzeczywistości politycznej , poczucie humoru, dystans wobec rzeczywistości,
 Strategia – konfliktowo-koncyliacyjna
 Przykład – D. Tusk, R. Kalisz, Z. Gilowska,
Złe cechy – nieodpowiedzialność

Sondaże wyborcze

Sondaże nie są prognozami.
W trakcie wyborów mamy do czynienia z prognozą (na kogo już zagłosowałeś – oddany głos)
Różnice między sondażem a prognozą
wiem że temp. Może być tak i taka. Prognoza jest obiektywna. Sondaż nie mamy obiektywnych przesłanek polityk może nagle coś zrobić nieprzewidywalnego
• sondaż wyborczy – sam siebie dezaktualizuje, podcina gałąź wiarygodności na której siedzi
• sondaże zmieniają charakter kampanii wyborczej to nieprawda zmieniają wyniki kampanii wyborczej

Mechanizmy związane z sondażem wyborczym
• jeżeli kandydat lub partia tracą poparcie jest to sygnalizowane w kolejnych sondażach to opublikowanie takich wyników powoduje spadek bo wyborca porzuca kandydata nie chce utracić swojego głosu (wyborca nie lubi przegrywać)
• kiedy opinia publiczne dowiaduje się że popularność spada zaczynają się zastanawiać czy nie dostrzegli jakiś wad i chyba też nie będą na niego głosować choć nie znamy wady
Odp: spadek poparcia dla kandydata powoduje demobilizację. Może spowodować mobilizację innego elektoratu, może być mobilizacja frekwencji danego kandydata
• powoduje przyłączenie wyborców niezdecydowanych do kształtującej się większości. Skoro inni widzą coś w tym kandydacie to coś musi w nim być zjawisko – BANDWAPON EFFECT
Odp: następuje demobilizacja widząc że mój kandydat wygrywa to ja już nie pójdę na wybory.

Funkcje sondażu

a) poznawcze – s. dostarczają społeczeństwu informacji o poglądach jakie żywi ona na różne tematy (zaufanie do polityków, partie, akceptacja instytucji, aborcja, eutanazja). Politycy pozwolą im na tworzenie nowych programów politycznych które mają szansę na akceptację
b) persfazyjne – mechanizmy zmieniają wynik wyborów. S. odziałowywują same na siebie. Politycy którzy dobrze wypadają w sondażach chętnie się tymi sondażami posługują. Jeżeli mieliśmy 17% a mamy 12% to mówimy że sondaż jest niewiarygodny. S persfazyjny występuje żadko kiedy podawane są wyniki bez komentarza. Komentarz ma charakter persfazyjny.
c) Polityczne – ta funkcja jest związana z trzecim etapem kampanii wyborczej – partia kierując się wynikami s. pozycjonuje siebie na scenie politycznej i kształtuje ofertę mogącą zyskać albo największą akceptację albo akceptację tego segmentu elektoratu na którym zależy