Politologia forum

Ludzie czy ktos ma moze opracowane zaganienia na egzamin, kotre podala dr. Przybylska??

Wspólnoty Europejskie:
1. Europejska Wspólnota Węgla i Stali EWWiS 1951-1952, traktat paryski;
2. Europejska Wspólnota Gospodarcza EWG 1957-1958, traktaty rzymskie;
3. Europejska Wspólnota Energii Atomowej, Euratom, 1957-1958, traktaty rzymskie.

Obecnie istnieją:
1. UE
2. WE (była EWG)

Wspólnota Europejska jest częścią UE – jest jej I filarem,
II filar to wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa
III filar to wymiar sprawiedliwości i sprawy europejskie.

EWG przekształciła się w WE w 1992r.

UE ma domniemaną osobowości prawną, tzn. że formalnie nie ma osobowości prawnej, ale może być stroną w zawieraniu umów międzynarodowych.
WE ma osobowość prawną.

W I filarze funkcjonują WE i EURATOM.

I etap integracji europejskiej 1946-1958
Etap zdominowany przez działania federalistów, chcieli Europy, która umiała być związkiem państw;
1946 – Unia Europejskich Federalistów,
1948 – kongres haski
Z ruchu federalistów wyłonili się konstytucjonaliści i funkcjonaliści, z którymi polemizowali konfederacjonaliści i unioniści.
1948 – w związku z rozdziałem środków w ramach planu Marshalla powstaje Organizacja Współpracy Gospodarczej w Europie.
1950 – ogłoszono założenia integracyjne w tzw. planie R. Schumana i memoriale J. Monnet.
Wchodzi w życie 23 lipca 1952r.
 EWWiS
zaczyna funkcjonować:
wspólna władza – obecna Komisja Europejska,
wspólne zgromadzenie – Parlament Europejski.
Kolejne założenia zostały przedstawione w raporcie Spaak’a.
Tzw. ojcowie Europy:
• H. Spaak,
• R. Schuman,
• J. Monnet,
• Adenauer,
• A. de Gaspen.

1955 – raport Spaak’a
1955 – konferencja w Messynie
1956 – konferencja w Wenecji
Obie miały wpływ na przyjęcie modelu integracyjnego opartego na wspólnocie gospodarczej.
1957 – podpisane zostają traktaty rzymskie – wchodzą w życie 1 stycznia 1958r.

II etap integracji 1958-1973

1965 – zostaje podpisany pierwszy traktat, który miał wspomóc funkcjonowanie wspólnot, tzw. traktat fuzyjny. Miał on istotne znaczenie dla procesu scalania instytucji kierowniczych 3 wspólnot, na jego mocy 3 wspólnoty uzyskały identyczną strukturę instytucjonalną; stworzono 1 budżet, ale wspólnoty pozostały odrębne organizacyjnie.

1965 – pierwszy traktat rewizyjny

1969 – konferencja w Hadze – wyrażono gotowość rozszerzenia wspólnot.
Początkowo wspólnoty tworzyło 6 państw 1951-1957:
Francja, Włochy, Niemcy + Benelux = Belgia, Holandia, Luksemburg.

1973 – pierwsze rozszerzenie: Dania, Irlandia, Wielka Brytania.
Głównym przeciwnikiem wstąpienia Wielkiej Brytanii do wspólnot była Francja (de Gaulle).
W tym obszarze Wielka Brytania tworzyła inną organizację – EFTA, EFTA przekształciła się w Europejski Obszar Gospodarczy. EWG + EFTA = EOG
Wielka Brytania chciała wejść do EWG, ponieważ EWG miała lepsze wyniki gospodarcze niż EFTA (WB 2-krotnie odmówiono wejścia do EWG).
W 1973r. do EWG miała wejść jeszcze Norwegia, ale odmówiła.
1954 r. – miała powstać Europejska Wspólnota Obronna, ale została odrzucona przez Francję.
1974 – rozpoczęcie koordynacji polityki zagranicznej, czego głównym przejawem jest powstanie Rady Europejskiej.

Początek lat 70. to urzeczywistnienie unii celnej.

W ramach integracji europejskiej wyróżnia się 4 etapy integracji gospodarczej:
• Strefa wolnego handlu
• Unia celna
• Rynek wewnętrzny
• Unia gospodarczo-walutowa

strefa wolnego handlu – strefa, w której między państwami znoszone są bariery celne, ale na granicach zewnętrznych dane państwo może określać własne granice wysokości opłat.

unia celna – stopniowe zniesienie opłat taryfowych i parotaryfowych między państwami, które należą do unii celnej i ustalenie wspólnych opłat dla państw trzecich (kodeks celny, unia celna – lata 70.).

rynek wewnętrzny – swobodny przepływ towarów usług, kapitału i ludzi.
Rynek wewnętrzny w pełni zrealizowany był w 1993 roku. (1993 – traktat o UE)

unia gospodarczo-walutowa:
I etap – niepełna unia koordynacji rynku walutowego i polityki pieniężnej,
II etap – wspólny pieniądz.

1979 – wchodzi w życie europejski system walutowy, chodziło o jednostkę obrachunkową ECU, poprzedzającą euro;
Pierwsze bezpośrednie wybory do PE,
Rozszerzenie o Grecję.
1979 – podpisanie traktatu, wchodzi w życie w 1981r.

1984 – na szczycie w Luksemburgu zapada decyzja o powstaniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego, ma być on ustanowiony na obszarze 2 organizacji – EGW + EFTA

1985 – trzecie rozszerzenie: Hiszpania i Portugalia, wchodzi w życie 1986r.

1986 – podpisany jeden z najważniejszych dokumentów rewizyjnych Jednolity Akt Europejski => nazwa stąd, że w przyszłości miał powstać jednolity rynek wewnętrzny. Akt przewidywał, że do 1992 roku zostanie osiągnięty jednolity rynek wewnętrzny, czyli zostaną usunięte wszelkie przeszkody na tym rynku.
JAE to także postanowienia o charakterze instytucjonalnym oraz dotyczące rozszerzenia polityk wspólnotowych.
- rozszerzono polityki EWG o współpracę w dziedzinie polityki: walutowej, społecznej, ochrony środowiska naturalnego, badań naukowych i rozwoju technologicznego.
- zwiększono prerogatyw PE
- dodano zapis zwiany z procedurą współpracy oprócz zwykłej procedury konsultacji, w niektórych obszarach PE ma większe prerogatyw;
- utworzono sąd I instancji, który miał odciążyć Trybunał Sprawiedliwości w zakresie rozpatrywania spraw składanych przez osoby fizyczne i prawne,
- JAE stworzył także ramę działalności europejskiej współpracy politycznej oraz Rady Europejskiej.

1974 – powstała Rada Europejska.

Do 1986 r. integracja miała przydomek gospodarczej, a po tym roku gospodarczo-społecznej i był to przełom, który prowadził do tworzenia ram współpracy politycznej.

III etap integracji 1987-1997

druga poważna reforma traktatów, której uhonorowaniem był TUE 1992r. (w życie – 1993r.)

W 1992r. funkcjonowały:
• Traktat o Unii Europejskiej - TUE
• Traktat o EWG zmieniony na traktat o Wspólnotach Europejskich - TWE
• Traktat o Europejskiej Wspólnocie Atomowej TEWEA
• Traktat o EWWiS (wygasł w 2002r.)

Po 1992r. mamy szereg traktatów rewizyjnych.

*traktat rewizyjny – nanosi poprawki na wcześniej istniejące traktaty; ostateczna wersja to wersja skonsolidowana, np. amsterdamski, nicejski.

W Maastricht napisano (?) traktat o UE i zmieniono EWG i TWE (nie był to w całości traktat rewizyjny). Traktat z Maastricht jest traktatem rewizyjnym tylko w kontekście zmiany traktatu o EWG na TWE.

TRAKTAT Z MAASTRICHT
Unia Europejska
I filar II filar III filar
Wspólnota Europejska Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Sprawy wewnętrzne i wymiar sprawiedliwości
• polityka wspólnotowa,
• unia ekonomiczna i monetarna
• obywatelstwo UE • wspólnota obronna (unia zachodnioeuropejska)
• wszystkie obszary polityki zagranicznej i bezpieczeństwa • kontrola granic zewnętrznych
• polityka azylowa
• regulacja w zakresie imigracji
• Europol

W I filarze znalazły się pierwszy raz zapisy o obywatelstwie europ., stworzono podstawy prawne do utworzenia europ. Instytutu monetarnego. Zapisy o utworzeniu rzecznika praw obywatelskich, tzw. ombucman.
Maastricht dodaje także trzecią procedurę podejmowania decyzji o Unii – procedurę współdecydowania,
Po raz kolejny wzmocniono prerogatywy PE (wcześniej wzmocniony przez JAE)

II i III filar to zapisy martwe, bez konkretnego wsparcia – pewne instrumenty odbiegające od idei zawartych w traktacie; wspólna obrona i działania w zakresie II filaru powierzone są od 1992r. Unii Zachodnioeuropejskiej.

Traktat z Maastricht nie został przyjęty z pierwszym referendum przez Danię, ponieważ nie chciała się zgodzić na II filar i przepisy dotyczące unii gospodarczej. /obecnie Dania zachowała swoją walutę i jest derogowana z II filaru/

Unia Zachodnioeuropejska była instrumentem działania Unii do traktatu nicejskiego.

III filar – część z tych obszarów się uwspólnotawiała, tzn. przechodziła z 3go do 1go filaru.

II i II filar nie mają osobowości prawnej, ponieważ są to filary unijne (?)

Traktat z Maastricht wszedł w życie 1 listopada 1993 roku.

1995 – rozszerzenie /miały wejść 4 państwa, weszły 3/
- Szwecja, Finlandia, Austria;
Po raz kolejny nie weszła Norwegia, ze względu na politykę rybołówstwa, ale Norwegia współpracuje z UE w ramach EOG

IV etap integracji 1995-2006
Trwa dalsze reformowanie UE, którego celem ma być rozszerzenie oraz ostateczne zrealizowanie unii gospodarczo-walutowej

1995 – szczyt w Madrycie; ostateczne rozstrzygnięcie dot. unii g-w

1996 – Dublin – państwa członkowskie podpisują Pakt Stabilności i Wzrostu.

1996 – Turyn – zostaje zwołana konferencja międzyrządowa, która opracowuje nowy model integracyjny przyszłej UW; znajduje on odzwierciedlenie w traktacie amsterdamskim podpisanym w 1997 roku, w Zycie wchodzi 1999r.

1999 – największa afera unijna, która doprowadziła do dymisji Komisji Europejskiej – oskarżenie o nepotyzm i korupcję. PE złożył wniosek o votum nieufności, Komisja gremialnie podała się do dymisji.
Komisja ta stworzyła największy dokument budżetowy – Agenda 2000

Traktat amsterdamski 1997:
• Wprowadził możliwość nakładania sankcji na państwa członkowskie nierespektujące zasad demokracji i praw człowieka /możliwość zawieszenia w prawach/,
• Zaliczono zasadę równouprawnienia kobiet i mężczyzn do fundamentalnych praw wspólnoty /przyznano Radzie możliwość zwalczania każdego przejawu dyskryminacji na tle różnic płci, wieku, religii, rasy, orientacji seksualnej/
• Największa reforma odbyła się w ramach II filaru:
o Wyposażono UE w nowe instrumenty działania – wspólne strategie
o Wprowadzenie zapisu o ‘wysokim przedstawicielu’ ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa /w 1999r. funkcję tę objął Solana i pełni ją do dziś/
• Włączono do traktatu tzw. zadania petersburskie /Petersburg jest miastem niemieckim/ określono, że Unia nie może działać w zakresie typowych misji wojskowych/ interwencyjnych, może natomiast działać w ramach misji humanitarnych, pokojowych, ewakuacyjnych, tzw. misje czyszczące
• Nowa polityka zatrudnienia, włączono protokół socjalny /derogowane są niego Dania i WB/
• Wprowadzono zapisy o wzmocnionej współpracy umożliwiające pogłębienie procesu integracji bez konieczności uczestniczenia w nim wszystkich państw członkowskich;
• Pierwszy raz przewidziano, jak instytucjonalnie będzie wyglądała UE po rozszerzeniu; określono zatem ilu przedstawicieli i ile głosów będą miały nowe państwa w instytucjach.
• Wzmocniono prerogatywy Trybunału Sprawiedliwości, np. objęto jurysdykcją Trybunału dziedziny przeniesione z III do I filaru, m.in. polityka wizowa, azylowa, imigracyjna.

Układ z Schengen 1984r.
/Polska jeszcze w nim nie jest/
- w układzie chodzi o usuwanie barier w zakresie ruchu osobowego. Irlandia, WB, Dania będące pczł nie są w Schengen.

1998 – Polska rozpoczyna negocjacje, jest w grupie 6 państw, tzw. grupa luksemburska 5+1 – Estonia, Czechy, Węgry, Cypr, Słowenia, Polska

1999 – dołączona zostaje na równych prawach grupa helsińska: Malta, Łotwa, Litwa, Słowacja, Rumunia, Bułgaria. /Rumunia i Bułgaria w efekcie nie wejdą/

2002 – Kopenhaga – koniec negocjacji /Leszek Miller/

1998 – zaczyna funkcjonować Europejski Bank Centralny z siedzibą w Niemczech – Frankfurt nad Menem /był to warunek Niemiec/

1999 – wejście w życie traktatu amsterdamskiego, podpisanie Agendy 2000

Agenda 2000
Określa najważniejsze reformy w zakresie polityki strukturalnej, rolnej, budżetowej, zmiany instytucjonalne; wskazane były państwa i środki dla tych państw zarówno na okres przedczłonkowski, jak i po wstąpieniu do UE.

Fundusze przedakcesyjne:
SAPARD
ISPA
PHARE

1999 – szczyt w Helsinkach

2000 – w Brukseli rozpoczyna prace konferencja międzyrządowa, zmiany zostały zawarte w traktacie nicejskim.

Traktat nicejski
Podpisany 2001r, w życie wchodzi 2003r.
• Kolejna próba ustalenia liczby przedstawicieli i liczby głosów w poszczególnych instytucjach unijnych; stworzono system nicejski - ważenie głosów w Radzie Unii Europejskiej – Polska otrzymała 27 głosów na 345; ma w PE 54 przedstawicieli, chociaż traktat przyznał jej 50 – wynika to z tego, że Rumunia i Bułgaria nie weszły.
• Dodano Europejską Kartę Praw Podstawowych,
• Kolejny raz wprowadzono nowe formy elastycznej współpracy

Traktat ustanawiający konstytucją dla Europy

- nie jest traktatem rewizyjnym; na nowo napisany, przyniósł na nowo napisane rozwiązania z do tej pory napisanych traktatów, ale odpowiednio je uzupełniając i modyfikując.
Po jego wejście w życie miały stracić Moz obowiązujące wcześniejsze traktaty o UE i WE. Celem miało być uproszczenie systemu. Traktat został przygotowany przez Konwent Europejski, w skład którego wchodzili przedstawiciele pczł i kandydujących /z Polski 3 osoby: D. Hubner, J. Oleksy, E. Wilbrut/. Konstytucja nadawała UE osobowość prawną, został usunięty podział na unię i wspólnotę. System nicejski został zastąpiony nowym systemem – konstytucyjnym. TRAKTAT NIE WSZEDŁ W ŻYCIE!

2004 – rozszerzenie o 10 państw; traktat podpisały:
Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Cypr, Malta, Czechy, Słowacja, Słowenia, Węgry.

Traktat akcesyjny Polska podpisała 16 kwietnia 2003 roku w Atenach na Akropolu.

to, co powyżej, to chyba pierwsze zagadnienie - etapy integracji; nie ręczę za to wszystko, bo mam to z jakiejś kserówki, z której nie wszystko rozumiem, a poza tym nie sprawdzam tego w żadnych źródłach, więc - reklamacji nie uwzględnia się Wink

Podstawowe pojęcia dotyczące prawa europejskiego

Prawo europejskie – stanowione przez wszystkie organizacje międzynarodowe działające w Europie /węższe pojęcie: prawo europejskie jest tożsame z prawem UE i strukturami europejskimi, które są 2 – EWG i Euratom/

Prawo Unii Europejskiej – regulujące działalność UE. Podstawowym dokumentem jest TUE.

Prawo Wspólnotowe – określa działalność wspólnot europejskich (TWE, TEWEA)

Zakres obowiązywania prawa:
• Podmiotowy => podmiotem prawa są: pczł, instytucje, osoby fizyczne i prawne;
Instytucje: Rada Europejska, Komisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości, Rada UE /organ prawodawczy/, Trybunał Obrachunkowy, Komitet Regionów, Komitet Ekonomiczno-Społeczny;
Podmiotem prawa są osoby fizyczne i prawne – wynika to z orzecznictwa TS.

• Terytorialny => prawo obowiązuje na terytoriach wszystkich państw członkowskich wraz z niektórymi terytoriami zależnymi. Jednakże na tych terytoriach zależnych prawo obowiązuje w ograniczonym zakresie.

Obszary pozaeurop. należące do UE /na tych terytoriach prawo obowiązuje/:
o Gujana,
o Gwadelupa
o Martynika
o Ceuta
o Melilla
o Wyspy Kanaryjskie
o Azory
o Madera
o Reunion.

Obszary położone wewnątrz UE, ale do niej nie należące:
o Andora
o Gibraltar
o Grenlandia
o Man /wyspa między Irlandią a WB/
o Monako
o San Marino
o Watykan /zadeklarował chęć przyjęcia euro/
o Wyspy Normandzkie
o Wyspy Owcze

• Zakres czasowy
- traktaty zostały podpisane na czas nieokreślony, jedyny traktat, który został podpisany na 50 lat to traktat o EWWiS, wygasł w 2002r.

• Zakres przedmiotowy
- określa się w oparcie o zasadę upoważnień szczegółowych; organom wolno działać jedynie w oparciu o podstawy traktatowe w dziedzinach określonych szczegółowo przepisami traktatu.

Acquis Communautaire – dorobek prawny wspólnot europ.

Prawo pierwotne – opiera się na umowach międzynarodowych

Prawo pochodne – stanowią je instytucje na mocy uprawnień przewidzianych w traktatach.

Źródła prawa:
• prawo pierwotne:

o pisane, np. TWE, TEWEA, TUE, traktaty założycielskie, akcesyjne, rewizyjne;

o niepisane – ogólne zasady prawa oraz prawo zwyczajowe, np. prawo nie działa wstecz /zasada ogólna/

• prawo pochodne:

o w ramach I filaru UE
 umowy międzynarodowe,
 źródła prawa przewidziane w art. 249 TWE – określa akty nazwane: rozporządzenia, dyrektywy, opinie, decyzje, zalecenia; oraz art. 161 TEWEA

o w ramach II filaru UE – instrumenty prawne

o w ramach III filaru UE, np. decyzje i decyzje ramowe

Akty prawne wspólnot europejskich dzielimy na:
• nazwane i nienazwane
• wiążące i niewiążące

Akty nazwane wymieniane są w art. 249 TUE, są to: rozporządzenia, dyrektywy i decyzje; są to akty nazwane wiążące. Do aktów nazwanych niewiążących zaliczamy – opinie i zalecenia.

Akt prawny – sformalizowany akt woli jednej z instytucji kierowniczych wspólnot europejskich tworzony w celu doprowadzenia do realizacji zadań nałożonych na pczł, osoby fizyczne lub prawne lub instytucje.

Akty:
• wiążące – wywierają skutek prawny
• niewiążące – nie wywierają
• nazwane – wymienione w traktacie z nazwy
• nienazwane – mają nazwę, ale nie są wymienione w traktacie.

rozporządzenie – akt o charakterze ogólnym i normatywnym porównywalny z normami rangi ustawowej w krajowym porządku prawnym; cechy charakterystyczne to:
• charakter wspólnotowy – rozporządzenia ustanawiają te same prawa w całej wspólnocie, bez względu na granice, zostają wprowadzone z każdym z pczł;
• bezpośrednia moc wiążąca – oznacza, że rozporządzenie nie wymaga specjalnej transformacji na normy wewnętrzne prawa krajowego; nie wymaga implementacji, aby stać się prawem wiążącym;
• określa zarówno skutek, jaki ma być osiągnięty, jak i wszelkie kroki, tzw. środki prawne prowadzące do jego realizacji;
• wchodzi w życie z dniem w nim określonym, w każdym z pczł, państwo nie może zmienić terminu;
• bezpośrednio nadaje prawa oraz nakłada obowiązki na jednostki;
• jest wiążące zarówno dla pczł, jak i innych instytucji rządowych oraz sądów, które muszą mu się podporządkować;
• adresatem rozporządzeń są zarówno państwa, jak i jednostki – obywatele tych państw.

Istnieje obowiązek publikacji rozporządzeń w Dzienniku Urzędowym Unii – seria L /legislacja/, nie ma obowiązku publikacji w dziennikach ustaw krajowych.

‘rozporządzenia wykonawcze’ – uszczegóławiają rozporządzenia, wydawane przez KE, która precyzuje stosowalność rozporządzeń wydawanych przez Radę UE; zawierją elementy implementacji wobec rozporządzenia Rady UE.

/Rada UE = Rada – wcześniejsza nazwa to Rada Ministrów stosowana do traktatu z Maastricht, organ prawodawczy;
Rada Europejska to organ koordynacyjny.
PE nie jest organem prawodawczym, uczestniczy tylko w procesie legislacyjnym./

Dyrektywa – akt wiążący
- specyficzne źródło prawa skierowane do wszystkich lub tylko wybranych pczł
3 cechy charakterystyczne:
• wyznacza cel, jaki ma być osiągnięty, ale wybór form i środków do realizacji pozostawia adresatowi, /inaczej niż rozporządzenie/
• określa nieprzekraczalny termin, w jakim za pomocą dowolnie wybrancy środków ustawodawczych lub administracyjnych ma być wprowadzona;
• określa wewnętrzny system prawny państwa adresata – mówimy wtedy o wewnętrznym akcie transformacji / implementacji (zazwyczaj ten termin to 2-5 lat, rozporządzenie wchodzi w życie w dniu w nim określonym)
Państwo członkowskie ma obowiązek przesłać KE informację o akcie dokonania implementacji i wskazać akty ustawowe, wykonawcze, administracyjne, poprzez które zrealizowano cel określony w dyrektywie.

*Czy dyrektywa jest bezpośrednio skuteczne i czy wywiera skutki na osoby fizyczne?

W przypadku rozporządzenia jednostka może dochodzić swoich praw, przypadku dyrektywy adresatem jest państwo, ale wskutek braku lub niewłaściwej implementacji dyrektywy jednostka może ponieść szkodę.

=>Sprawa Francontz (Frankowicz) v Bonifacy
Pani Frankowicz – Włoszka pracująca w przedsiębiorstwie we Włoszech. Włochy były członkiem EWG – dzisiejszej wspólnoty. EWG wydało dyrektywę, której celem było zabezpieczenie pracowników na wypadek bankructwa przedsiębiorstw – adresatem d. są Włochy. Włochy nie implementowały dyrektyw – nic z tym nie zrobiły. Frankowicz straciła pracę i nie uzyskała zaległych wynagrodzeń, przedsiębiorstwo zbankrutowało.
! Prawo wspólnotowe jest bezpośrednio w państwie obowiązujące.
Frankowicz poszła do sądu krajowego, złożyła skargę, powołując się na prawo otrzymania wynagrodzenia. Sąd krajowy miał dylemat, a kiedy sąd krajowy ma wątpliwości może złożyć zapytanie prejudycjalne – przedprocesowe – do TS w Luksemburgu. W odpowiedzi sąd krajowy otrzymuje orzeczenie wstępne, które jest podstawą do wydania orzeczenia w sprawie. W przypadku Frankowicz TS stwierdził, że jednostka jest podmiotem prawa wspólnotowego i może dochodzić roszczeń w przypadku naruszenia przez pczł poprzez brak lub niewłaściwą implementację dyrektywy. TS uznał też, że w związku z takim naruszeniem pczł może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą wobec jednostki. Takie orzeczenie oznaczało, że sędzia krajowy orzec może odszkodowanie, które wypłaci państwo, ponieważ to państwo naruszyło prawo brakiem implementacji.
Z reguły dyrektywa nie może być bezpośrednio stosowana, chyba że nastąpiły błędy w procesie jej transformacji lub jej postanowienia są bezwarunkowe. Była to pierwsza sprawa, w której zasądzono odszkodowanie od państwa.

Dyrektywa to łagodniejsza forma ingerencji w krajowe struktury prawne i gospodarcze pozwalająca państwom członkowskim na realizację przepisów wspólnotowym przy jednoczesnym uwzględnieniu własnej, specyficznej sytuacji. Realizując dyrektywy, państwa członkowskie muszą wprowadzić nowe prawo krajowe albo uchylić już istniejące przepisy ustawowe, administracyjne.

Dyrektywy muszą być publikowane w dzienniku urzędowym UW –seria L, ponadto KE wydaje tzw. ‘dyrektywy wykonawcze’, które nie mają charakteru normatywnego.

Różnice między dyrektywą a rozporządzeniem – kwestie:
- adresata
- implementacji
- bezpośredniej skuteczności.

mała korekta Frankowicz v Boniface (nie: Bonifacy - czasem Word takie kwiatki robi automatycznie)

Decyzja – akt wiążący, wiążący w całości adresatów, którymi mogą być zarówno państwa jak i podmioty indywidualne, adresat decyzji musi być indywidualnie określony. Przedmiotem decyzji jest zwykle zastosowanie norm traktatu do konkretnych przypadków, decyzja zatem przypomina indywidualny akt administracyjny, jest środkiem służącym do wprowadzania w życie traktatu. Obowiązuje automatycznie bez przepisów wykonawczych, istnieje także grupa decyzji wydawanych przez KE, szczególnie w obszarze prawa konkurencji.

Zalecenie – wyraża stanowisko lub ocenę w danej sprawie instytucji działającej z własnej inicjatywy. Zalecenie nie ma charakteru wiążącego, nie wywiera zatem skutków prawnych; podmioty nie mają obowiązku zastosowania się do zaleceń.

Opinia – akt, który nie ma charakteru wiążącego; wyraża stanowisko danej instytucji, wydawana przez instytucje na życzenie innego podmiotu,
Np. opinia KE na wniosek Rady ws. wniosku o członkowstwo państwa trzeciego, opinia wydawana przez PE w procesie legislacyjnym.

*3 procedury podejmowania decyzji: konsultacji, współdecydowania, współpracy.

P. Dubois w 1306r. opublikował dokument, w którym postulował model integracji europejskiej opartej na chrześcijaństwie.

1 stycznia 2002r. – początek euro, przystąpiło 12 państw

Józef Retinger – „ojciec Europy”, Polak, współtworzył Ruch Europejski, zorganizował kongres w Hadze 1948r., na którym powołano Radę Europy.

AKTY NIENAZWANE /akty ‘sui generis’/ - kategoria pozatraktatowych aktów prawnych, z nazwy nie wymienione w traktacie; są to:
• rezolucje, memoranda, komunikaty, plany, programy.
Mają charakter wiążący i niewiążący.

Biała Księga
- dokument opracowany i opublikowany przez KE, zawierający propozycje działań w określonej dziedzinie;
Po przyjęciu przez Radę UE stanowią oficjalny program działań KE w danej dziedzinie, np. BK ds. realizacji rynku wewnętrznego, BK ws. przygotowania państw stowarzyszonych do członkowstwa.

Zielona Księga
- dokument opublikowany przez KE, którego celem jest stymulowanie dyskusji w danej dziedzinie, inicjowanie procesów konsultacji, na końcu – powstanie BK.

!!!
Rada może wydawać wszystkie akty nazwane.
PE wydaje z aktów nazwanych rozporządzenia wykonawcze, dyrektywy wykonawcze, decyzje, opinie, zalecenia i wiele aktów nienazwanych, np. komunikaty, memoranda, BK, ZK.
Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Komitet Regionów wydają opinie i zalecenia.

Prawo pierwotne

W ramach prawa niepisanego wyróżniamy ogólne zasady prawa, które stanowią jedno z najistotniejszych źródeł prawa wspólnotowego, pozwalają one na wypełnianie luk w prawie wspólnotowym.
Zasady te:
• są najczęściej stosowane w orzecznictwie TS,
• są podstawowymi zasadami systemów prawodawczych pczł zawartych w konstytucjach,
• mają swoje źródło także w prawie międzynarodowym.

Zasady prawa wspólnotowego – 3 główne:
• bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego,
• prymatu prawa wspólnotowego,
• autonomii prawa wspólnotowego.

Zasada bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego
• oznacza, że normy prawne od momentu wejścia w życie stanowią automatycznie część porządku prawnego obowiązującego w państwach członkowskich obok przepisów prawa krajowego bez potrzeby implementacji;
• normy prawa wspólnotowego obowiązują niejako obok norm prawa krajowego.

Zasada ta skutkuje tym, że ani prawo pierwotne, ani rozporządzenia nie wymagają jakiejkolwiek ingerencji ze strony władz państwa, aby uzyskać moc obowiązującą.

Nie ma możliwości bezpośredniego złożenia skargi przeciwko państwu do TS w Luksemburgu przez jednostkę. Jednostka może złożyć skargę do sądu krajowego, gdzie prawo wspólnotowe jest stosowane na równi z prawem krajowym, tzn. że oba prawa współistnieją ze sobą. Sędzia krajowy ma obowiązek rozstrzygać w oparciu o prawo wspólnotowe.

*orzeczenie Simmenthal II 1977r. (106/77)
…”Każdy sędzia państwowy powołany w ramach swoich kompetencji zobowiązany jest do nieograniczonego stosowania prawa wspólnotowego i ochrony praw przydzielonych przez nie jednostce poprzez niestosowanie żadnego przeciwstawnego postanowienia prawa narodowego, bez względu na to czy wydane ono zostało wcześniej czy później niż prawo wspólnotowe”…

W przypadku gdy sędzia krajowy ma wątpliwości, możliwy jest do zastosowania tryb prejudycjalny /przedprocesowy/ - sędzia krajowy wysyła do TS zapytanie, w odpowiedzi otrzymuje orzeczenie wstępne, które jest podstawą do wydania orzeczenia w sądzie krajowym.

(rozporządzenie wchodzi w życie w dniu w nim określonym, dyrektywa wymaga implementacji i określa tylko cel nie środki do realizacji, ws. bezpośredniego stosowania dyrektyw patrz sprawa Frankowicz)

Warunki bezpośredniej skuteczności
*bezpośredni skutek – konkretne i rzeczywiste uzasadnienie praw i obowiązków dla os. fizycznych i prawnych.
3 warunki, które musi spełnić akt prawny:
• jasno i precyzyjnie sformułowany,
• nakładać na państwo obowiązek działania lub zaniechania,
• norma powinna dać się zastosować przez organy i sądy krajowe bez wprowadzania dodatkowych środków.

Zasada PRYMATU prawa wspólnotowego

Prymat, czyli nadrzędność wynika z zapewnienia jednolitego stosowania i skuteczności prawa wspólnotowego w obszarze jego obowiązywania. Zasada ta nie jest zasadą traktatową, została pierwszy raz umieszczona w ‘Konstytucji dla Europy’, ale ta nie obowiązuje; zasada ta wynika z orzecznictwa TS.

*orzeczenie van Gend v Loos 26/62

EWG stanowi nowy porządek prawno-międzynarodowy, na rzecz którego państwa zredukowały w ograniczonym zakresie swoje kompetencje. Wspólnota, której podmiotem są zarówno państwa, jak i jednostki.

Zasada prymatu często rozważana była w orzeczeniach trybunałów konstytucyjnych państw członkowskich. Do dziś są kontrowersje związane z nadrzędnością prawa wspólnotowego nad normami konstytucyjnymi.

Zasadę tę potwierdziło też
*orzeczenie Costa v Enel 6/64
Costa był akcjonariuszem w przedsiębiorstwie, które zostało znacjonalizowane, w wyniku czego Costa stracił udziały. W związku z tym stwierdził, że nie będzie płacił rachunków za energię. Przedsiębiorstwo przejęła spółka Enel, która podała Costę do sądu. Stwierdzono, że włączenie prawa wspólnotowego w systemy prawa krajowego powoduje, że państwa nie mogą jednostronnie podejmować środków skierowanych przeciwko przyjętemu na zasadzie wzajemności porządkowi prawnemu. Stwierdzono ró1)nież, że żadne normy prawa krajowego nie mają pierwszeństwa przed prawem wspólnotowym.

Zobowiązania traktatowe wywierają skutki prawne w stosunkach pomiędzy państwem a jednostką, a jednostki mogą wywodzić z tych zobowiązań prawa, które sądy musza brać pod uwagę.

Prymat pw nad pk wynika z zapewnienia jednolitego stosowania i skuteczności prawa wspólnotowego w obszarze jego obowiązywania.

Ograniczone treściowo przeniesienie praw przez państwo członkowskie => jednolity porządek prawny z władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą => zakaz dyskryminacji wynikający z przynależności państwowej.

Zasada autonomii prawa wspólnotowego
= prawo wspólnotowe stanowi odrębny porządek prawny, jest niezależne, wchodząc do krajowych porządków prawnych.

Zasady funkcjonowania UE:
1. subsydiarności,
2. autonomii instytucjonalnej,
3. solidarności,
4. proporcjonalności
5. kompetencji powierzonych
6. równowagi instytucjonalnej.

KONCEPCJE INTEGRACJI

Koncepcja federacyjna
• H. Spaak, Adenauer, A. Spineli, W. Churchill
• punkt odniesienia – przemówienie Churchilla z 1946r., hasło kluczowe ‘stany zjednoczone Europy’

Cele zwolenników:
• stworzenie jednego ponadnarodowego państwa z ponadnarodowymi organami tzn. ściśle zintegrowanymi pod względem politycznym – związek państw. W myśl założeń tej koncepcji państwa miały się zrzekać pewnych kompetencji na rzecz organów ponadnarodowych.
• federacja miała opierać się na zasadach dialogu, uzupełniania się uprawnień.

Koncepcja ta jest w myśli europejskiej do dziś.

Z niej wyłoniły się 2 nurty, podział na:
• konstytucjonalistów
• funkcjonalistów

Koncepcji federacyjnej przeciwny był de Gaulle, w związku z czym powstała koncepcja konfederacyjna.

Koncepcja konfederacyjna

• za międzynarodową współpracą niezależnych państw, w ramach której państwa miały być nadal suwerenne,
• integracja niepogłębiona, bez tworzenia silnych organów ponadnarodowych.

De Gaulle ogłosił swój plan w 1940 roku, hasłem kluczowym była „Europa Ojczyzn”, przekształcone później w „Europa Regionów”

/koncepcję poparł Pius XII, ale zawężoną do państw chrześcijańskich./

Koncepcja konstytucjonalna

-zakładała tzw. skokowy rozwój integracji europejskiej,
-gł. zwolennik – P. van Zeeland

• nazwa od reguł konstytucyjnych, które miały być początkiem procesu integracyjnego,
• koncepcje ogłoszone w tzw. programie Hartenstein,
• celem – powołanie organizacji regionalnej otwartej dla wszystkich państw,
• nie wykluczali zrzeczenia się części kompetencji przez państwa na rzecz ponadnarodowych struktur.

Koncepcja funkcjonalna - funkcjonaliści

• L. Enchart, R. Schuman, J. Monnet, A. Gaspori;
• Założenia:
o uznanie prymatu ekonomii nad polityką – najważniejsza współpraca gospodarcza, która powinna dać wymienne korzyści;
o proces przenoszenia kompetencji powinien być samoistny, wynikać z tempa integracji.

Nazywali siebie ‘trzecią drogą’, między konfederacją a federacją.

Neofunkcjonaliści

• wyłonili się z ruchu funkcjonalistów, ale krytykowali ich za integrację opartą tylko o sferę gosp.,
• przedstawiciel – E. Haas,
• twórcy koncepcji ‘spill over’ – pozytywnej dynamiki integracji
• ważniejszy od końcowego wyniku współpracy między państwami jest proces integracji sam w sobie, uważali, że powinien trwać proces przenoszenia kompetencji na szczebel ponadnarodowy.

TYLE ODE MNIE - ALE TO NIE WSZYSTKIE ZAGADNIENIA, WIĘC MAM NADZIEJĘ, ŻE INNI SIĘ PODZIELĄ. POZDR.

podstawowe informacje na temat instytucji UE można znaleźć na stronie 'monitora legilacyjnego' - podaję link: [link widoczny dla zalogowanych]
są tam też rzeczy przydatne na system polityczny Wink

procedury stanowienia prawa, czyli zagadnienie 10 z listy znaleźć można na: [link widoczny dla zalogowanych]