Politologia forum

Wysłany: Pon 13:08, 31 Mar 2008

Przesylam zagadnie na egzamin z EPS

1. Geneza współczesnej, europejskiej polityki społecznej (EPSpoł.)– socjalny „duch” Europy:
a. Starożytność - Grecja;
b. Starożytność – Rzym;
c. Judaizm;
d. Głosiciele Ewangelii i ich przykład;
e. Tworzenie instytucji – miasta, „bunt” maluczkich Kościoła;
f. Protestantyzm i jego wpływ na zmiany instytucjonalne;
g. Konsekwencje XIX wiecznego kapitalizmu;
Geneza EPS:
Na dzisiejszą postawę prospołeczną miały i mają wpływ zarówno doświadczenia antyczne jak i kultury judochrześcijanskie. Już starożytni grecy i rzymianie rozważali kwestie polityki społecznej, próbując reagować na problemy społeczne. Dla Greków protoplastą był Aometeusz – pierwszy filantrop, działacz prospołeczny.
Wg. Platona istniały 3 rodzaje filantropii:
a) gdy spotykając kogoś na ulicy, pozdrawiamy go i podajemy mu rękę, dostrzeżenie w innym człowieka,
b) niesienie pomocy potrzebującym – namacalny przykład
c) filantropem jest ten, kto urządza przyjęcia, zapraszając na nie i tych, którzy nie należą do grupy ( np. służbę)
Rzym był z kolei bardzo rozwiniętym państwem opiekuńczym. Rzymianie wykorzystywali instytucje do pomocy innym np. wprowadzenie przez jednego z cesarzy alimentacji, bogaci właściciele ziemscy utrzymywali ubogie dziewczynki do lat 15 a chłopców do lat 18. Rzym przeznaczał 20% na pomoc żywnościową dla biednych, mogli taniej zboże kupować.
Igrzyska były darmową formą rozrywki, by wspierać obywateli umożano część długów, higiena przez budowanie term i akweduktów.
Żydzi tworzyli swego rodzaju infrastrukturę społeczną, co miało silny związek z religią, jako że pomoc ( jałmużna) to wartość nadrzędna, z której rozliczy Żydów Bóg. Zostawiano części zboża, aby biedni mogli zebrać, również rzemieślnicy tak robili. Istniejąca już w Starym Testamencie instytucja dziesięciny itp.

Diakonia- pierwotna wersja chrześcijan, którzy nieśli pomoc społeczną.
IV w. n. e Bonifacy założył zakon zbianitów - Bunt Maluczkich kościoła ( zakony, które chciały, aby Kościół żył w ubóstwie). Miasta zaczęły być konkurentem dla Kościoła. Władza państwowa kontra władza kościelna. Polityka społeczna jest ponadczasowa. Miasta tworzą przytułki i organizują pomoc społeczną.
Schizma zachodnia – pojawienie się protestantyzmu, który odrzucił kult świątyń, nieomylność papieży, kult tradycji świeckiej. Protestanckie kościoły odrzucają majątek, to tworzy inny obraz.
Zasada predestynacji – nic nie jest przypadkowe, wszystko jest zamiarem boskim, aby zasłużyć sobie na życie wieczne trzeba udowodnić to życiem na ziemi – „módl się i pracuj”.
Max Weber pisał, że w protestantyzmie zmienia się człowiek. Zginął homo religius, powstał homo economicus.
Elżbietańska Anglia – zakaz włóczęgostwa, żebractwa i nakaz pracy. Powstają domy pracy przymusowej dla żebraków i sierot. Przy tej placówce jest manufaktura, gdzie ludzie pracują od świtu do zmierzchu. Rozwija się w międzyczasie kapitalizm, który daje a zarazem skazuje ludzi na wolność. Mill wskazuje, że człowiek nie jest przyczyną tego, na co człowiek jest skazany. Państwo musi wziąć pod uwagę losy obywateli. W Ekonomii politycznej pisze, że państwo może ingerować nawet w relacje między pracownikiem a pracodawcą. Kapitalizm dał ludziom umowę o pracę. Powstają związki zawodowe o postulatach socjalnych, powstają ustawy przemysłowe.

2. Współczesne modele europejskie i ich charakterystyka:
a. Reformy Bismarcka – model kontynentalny;
Plan Bismarka- 1883r. wprowadza obowiązkowe ubezpieczenie społeczne. Każdy zatrudniony musi być ubezpieczony na wypadek choroby. Rok później ubezpieczenie wypadkowe. 1889r. ubezpieczenie emerytalne zwane ubezpieczeniem na wypadek starości.
W 1911 Niemcy nowelizują system ubezpieczeniowy, który obejmuje rodziny. Pojawiają się renty wdowie, sieroce, kasy chorych
Wojny i kryzysy ekonomiczne powodują, że zaczyna się dyskusja w Europie, że system Bismarka nie jest wystarczający. Hitler oraz Wielka Brytania zainteresowały się ta tematyką.
Państwa demokratyczne powinny tworzyć państwa opiekuńcze

b. Plan Beveridge’a – model zabezpieczenia społecznego;
Plan Beveridge- 1942r. plan reformy polityki społecznej w Wielkiej Brytanii powojennej. System ma składać się z 3 filarów: ( nadal zabezpieczenia społecznego)
a) I filar- ubezpieczenia społeczne, które obejmować mają wszystkich,
b) II filar – publiczna służba zdrowia,
c) III filar – zasiłki rodzinne,
Plan ten wprowadzono zaraz po wojnie. W latach późniejszych dodaje się jeszcze system edukacji powszechnej oraz politykę mieszkaniową

c. Model „welfare state”.
Nordyckie państwo dobrobytu:
Początki- Szwecja lata 20/30-te XXw. Wybrano trzecią drogą między bolszewikami a kapitalizmem. Silne wpływy socjaldemokratów z klasą robotniczą. Państwo dobrobytu gwarantuje jednostce standard opieki na poziomie potrzeb jednostki, gwarantując relatywnie wysoki poziom życia. Wg. Briggsa (1961r) państwo dobrobytu to takie państwo, którego wiedza jest świadomie używana przez politykę i biurokrację w celu ograniczenia gry sił rynkowych poprzez działalność w trzech płaszczyznach. Politycy i biurokraci to tzw. elita władzy, politycy korzystają z lojalności i doświadczeń biurokratów. Płaszczyzny :
a) zagwarantowanie jednostkom i rodzinom dochodu niezależnego od rynkowej wartości ich pracy i własności ,
b) ułatwienie zetknięcie się jednostek i rodzin z ryzykami socjalnymi, ponieważ konsekwencja tego może być odczuwalny kryzys rodzinny,
c) poprzez umożliwienie jednostkom jednakowego dostępu do usług socjalnych bez uwzględnienie różnic statusów ( nikt nie jest uprzywilejowany)
Wielu badaczy utrzymuje, że jest tyle modeli ile jest państw. Prekursor badań nad modelami polityki Tuitmuss, budując swoje modele utworzył trzy kategorie: społeczny, finansowy i zawodowy.

3. Modele według Bislev’a i Hansen’a – z perspektywa początków XXI wieku;

4. Główne cele polityki społecznej XXI wieku z perspektywy Europy;
Jej celem jest:
- poprawa warunków pracy i życia obywateli,
- asekuracja przed ryzykami życiowymi,
- wyrównywanie szans i różnic osób będących w gorszej sytuacji socjalnej i ekonomicznej.

5. Europejska polityka społeczna – definicja, cele;
Jest ona definiowana najczęściej w odniesieniu do działalności podmiotów WE, państw członkowskich, samorządów i organizacji pozarządowych ( nie należy zapomnieć o szerszym wymiarze europejskim, pozaunijnym). Jej celem jest:
- poprawa warunków pracy i życia obywateli,
- asekuracja przed ryzykami życiowymi,
- wyrównywanie szans i różnic osób będących w gorszej sytuacji socjalnej i ekonomicznej.
Europejska Polityka Społeczna kreuje Europejską Przestrzeń Społeczną, wyznacza ramy tej przestrzeni. Wyróżnia się również naukę o EPS, jej zadaniem jest monitorowanie i stałe diagnozowanie sytuacji socjalnej UE i analiza występujących w niej problemów i kwestii socjalnych, skazywanie perspektyw i rozwiązań.
Kwestie socjalne mogą być rozpatrywane w wymiarze lokalnym, narodowym i ponadnarodowym. Mówiąc o Europejskim Przestrzeni Socjalnej bierzemy pod uwagę proces wzajemnego przenikania reguł gry i humanistycznych wartości na terenie całej UE, które charakteryzują się szacunkiem dla praw socjalnych, prowadząc do ujednolicenia podstawowych standardów socjalnych. Przestrzeń socjalna powstaje dzięki procesowi powolnego scalania europejskich polityk społecznych. O wymiarze narodowym w jedną całość, oparty na wzajemności i solidarności w działaniach wyrównując różnice socjalne i absorbując ryzyka socjalne. Specyfiką Europejskiej Przestrzeni Socjalnej są m.in.:
- postępujący proces demokratyzacji życia społecznego, politycznego i gospodarczego w integrującym się obszarze,
- przestrzeganie podstawowych praw jednostki: politycznych, obywatelskich, socjalnych i ekonomicznych,
-solidarność społeczna i poszukiwanie bezpieczeństwa życiowego,

6. Pojęcie „Europejska przestrzeń socjalna” - EPS;
Przestrzeń socjalną wyznaczają podmioty polityki społecznej zarówno państwowe jak i międzynarodowe oraz pozarządowe, instytucje i osoby prawne, które swoją działalnością i sposobem zachowania wpływają na jakość tej przestrzeni w perspektywie procesów krótko- i długotrwałych. Przestrzeń europejską tworzą także wspólnotowe programy socjalne, wspierają je fundusze. Duże znaczenie dla jej kreowania mają regiony, gdyż za pomocą przyznawanych im funduszy strukturalnych zwalczają dysproporcję w poziomie życia i pracy swoich mieszkańców.

7. Elementy kreujące europejską przestrzeń socjalną;
Wyróżnia się kilka grup czynników mających wpływ na Europejską Przestrzeń Socjalną:
• czynniki uniwersalne :
- rozwój ekonomiczny- czynnik zarówno pozytywny jak i negatywny,
- rozwój demograficzny – w zależności do której grupy społecznej należy jaka ilość osób,
- zmiany społeczno-kulturowe – zmiany w obrębie struktury społecznej, klasy średniej to biedni w swojej masie składają się na usługi bogatych,
- wykształcenie społeczeństwa – dostęp do edukacji ( wykształcenie niekoniecznie akademickie),
- wpływy ideologii, partie polityczne będące u władzy
• czynniki pozytywne :
- wędrówka idei – szansa zmian to ludzie,
- ewolucja kwestii socjalnych- ich ponad narodowy wymiar,
- funkcjonowanie organizacji międzynarodowych zajmujących się kwestiami socjalnymi,
- tworzenie i wykorzystywanie ponadnarodowych środków finansowych,
- zniesienie granic wewnętrznych pomiędzy państwami członkowskimi,
- obowiązujące swobody jednolitego rynku,
- postępująca demokratyzacja życia społeczno-gospodarczego,
- logika procesów integracyjnych obejmująca stopniowo coraz to nowe obszary,
- klimat polityczny w państwach członkowskich
• czynniki negatywne :
- negatywne konsekwencje globalizacji- główną rolę zaczynają odgrywać interesy poszczególnych państw,
- dumping socjalny,
- brak zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego,
- utrzymujące się nacjonalizmy w poszczególnych regionach i krajach,
- konflikty o podłożu religijnym,
- utrzymujące się różnice rozwiązywaniu problemów społecznych w poszczególnych państwach członkowskich,
- różne modele polityki społecznej w poszczególnych państwach członkowskich,
- restrykcyjna polityka pieniężna wymuszana prze proces dochodzenia do euro,
- obawy związane z kosztami funkcjonowania rozszerzonej Unii ,

8. Specyfika EPS;, Cele EPS;,Funkcje EPS – cechy;
Jest ona definiowana najczęściej w odniesieniu do działalności podmiotów WE, państw członkowskich, samorządów i organizacji pozarządowych ( nie należy zapomnieć o szerszym wymiarze europejskim, pozaunijnym). Jej celem jest:
- poprawa warunków pracy i życia obywateli,
- asekuracja przed ryzykami życiowymi,
- wyrównywanie szans i różnic osób będących w gorszej sytuacji socjalnej i ekonomicznej.

9. Czynniki obiektywne mające wpływ na tworzenie EPS;
czynniki uniwersalne :
- rozwój ekonomiczny- czynnik zarówno pozytywny jak i negatywny,
- rozwój demograficzny – w zależności do której grupy społecznej należy jaka ilość osób,
- zmiany społeczno-kulturowe – zmiany w obrębie struktury społecznej, klasy średniej to biedni w swojej masie składają się na usługi bogatych,
- wykształcenie społeczeństwa – dostęp do edukacji ( wykształcenie niekoniecznie akademickie),
- wpływy ideologii, partie polityczne będące u władzy

10. Czynniki pozytywne – mające wpływ na EPS;
czynniki pozytywne :
- wędrówka idei – szansa zmian to ludzie,
- ewolucja kwestii socjalnych- ich ponad narodowy wymiar,
- funkcjonowanie organizacji międzynarodowych zajmujących się kwestiami socjalnymi,
- tworzenie i wykorzystywanie ponadnarodowych środków finansowych,
- zniesienie granic wewnętrznych pomiędzy państwami członkowskimi,
- obowiązujące swobody jednolitego rynku,
- postępująca demokratyzacja życia społeczno-gospodarczego,
- logika procesów integracyjnych obejmująca stopniowo coraz to nowe obszary,
- klimat polityczny w państwach członkowskich

11. Czynniki negatywne – mające wpływ na EPS;
czynniki negatywne :
- negatywne konsekwencje globalizacji- główną rolę zaczynają odgrywać interesy poszczególnych państw,
- dumping socjalny,
- brak zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego,
- utrzymujące się nacjonalizmy w poszczególnych regionach i krajach,
- konflikty o podłożu religijnym,
- utrzymujące się różnice rozwiązywaniu problemów społecznych w poszczególnych państwach członkowskich,
- różne modele polityki społecznej w poszczególnych państwach członkowskich,
- restrykcyjna polityka pieniężna wymuszana prze proces dochodzenia do euro,
- obawy związane z kosztami funkcjonowania rozszerzonej Unii ,

12. Podstawowe konstrukcje prawne Rady Europy odnoszące się do problematyki społecznej:
a. Europejska Karta Praw Człowieka;
b. Europejska Konwencja o Pomocy Społecznej i Medycznej;
c. Europejska Karta Społeczna;
d. Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego;
e. Europejska Konwencja o Zabezpieczeniu Społecznym;
f. Europejska Konwencja o Statusie Prawnym Pracowników Migrujących;
13. Podstawowe organizacje EPSpoł.;

W powojennej historii Europy mamy doczynienia z kilkoma organizacjami międzynarodowymi mającymi wpływ na tworzenie szeroko rozumianej polityki społecznej. Do organizacji o charakterze powszechnym możemy zaliczyć obok ONZ także MOP. W przypadku MOP-u wpływ ten zaznaczył się poprzez współtworzenie przez państwa europejskie tzw. Międzynarodowego Kodeksu Pracy, zbioru konwencji i zaleceń.
Bezpośredni wpływ miał miejsce z uwagi na ratyfikację przez państwa europejskie tych dokumentów, bądź wywieranie nacisku przez MOP w celu ich ratyfikowania lub przestrzegania. Równie istotny wpływ na kształt europejskiej polityki społecznej miała i ma struktura regionalna skupiające państwa europejskie Rada Europy. Ma ona niezaprzeczalne osiągnięcia w rozwoju standardów polityki społecznej na kontynencie, buduje dialog. Istotnym wkładem praktycznym są regulacje prawne odnoszące się do kwestii społecznych przyjęte przez te organizacje. Zaliczamy do nich:
• Europejską Konwencję Praw Człowieka – 1950r. ratyfikowana przez Polskę, jest elementarnym dokumentem dotyczącym praw podstawowych jednostek odnoszący się również do praw o charakterze społecznym,
• Europejska Konwencja o Pomocy Społecznej i Medycznej – 1953r. Celem jej jest zmniejszenie, a w ostateczności zniesienie dyskryminacji wobec obywateli państw legalnie zamieszkujących, bądź też przebywających na obcym terytorium. Osoby te znajdujące się w stanie potrzeby powinny mieć prawo do pomocy społecznej oraz medycznej na takich samych zasadach jak obywatele danego państwa. Państwo nie ma prawa do ich wydalania,
• Europejska Karta Społeczna – 1961r. 9 Ratyfikowana przez Polskę). Jest to katalog, zbiór praw społecznych. Formułuje on szereg celów jakimi powinna zajmować się Europejska Polityka Społeczna, wymienia on takie dziedziny jak :
- zatrudnienie,
- prawa związkowe,
- ochronę prawną pracowników,
- ochronę osób niepełnosprawnych,
- ochronę osób migrujących,

• Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego – 1194r. Zmierza on do zapewnienia społeczeństwu odpowiedniej ochrony poprzez system zabezpieczenia społecznego. Państwa zobowiązują się w nim do zapewnienia swoim obywatelom takich instytucji jak : opieka lekarska, zasiłki chorobowe, zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki rodzinne, emerytury, renty inwalidzkie, renty wypadkowe, renty rodzinne.
• Europejska Konwencja o Zabezpieczeniu Społecznym – 1972 r. Gwarantuje ona równe traktowanie obywateli państw stron, zachowanie praw nabytych lub będących w trakcie nabywania, ich przekazywanie za granicę. Dotyczy ona świadczeń chorobowych, macierzyńskich, inwalidzkich, wypadkowych, związanych ze śmiercią, w tym zasiłków pogrzebowych.
• Europejska Konwencja o Statucie Prawnym Pracowników Migrujących – 1977r. Ustanawia ona zasadę równego traktowania pracowników pochodzących z państw stron. Chodzi w niej głównie o warunki i tryb rekrutacji, prawo wyjazdu, pozwolenia na pobyt i pracę, prawa do łączenia rodziny, warunków pracy, przynależności do związków zawodowych, ochrony społecznej, edukacji zawodowej, wywozu zarobków i oszczędności,

14. Międzynarodowa Organizacja Pracy – jej wpływ na EPSpoł;
15. Rada Europy – jej rola w kreowaniu EPSpoł.;
W powojennej historii Europy mamy doczynienia z kilkoma organizacjami międzynarodowymi mającymi wpływ na tworzenie szeroko rozumianej polityki społecznej. Do organizacji o charakterze powszechnym możemy zaliczyć obok ONZ także MOP. W przypadku MOP-u wpływ ten zaznaczył się poprzez współtworzenie przez państwa europejskie tzw. Międzynarodowego Kodeksu Pracy, zbioru konwencji i zaleceń.
Bezpośredni wpływ miał miejsce z uwagi na ratyfikację przez państwa europejskie tych dokumentów, bądź wywieranie nacisku przez MOP w celu ich ratyfikowania lub przestrzegania. Równie istotny wpływ na kształt europejskiej polityki społecznej miała i ma struktura regionalna skupiające państwa europejskie Rada Europy. Ma ona niezaprzeczalne osiągnięcia w rozwoju standardów polityki społecznej na kontynencie, buduje dialog. Istotnym wkładem praktycznym są regulacje prawne odnoszące się do kwestii społecznych przyjęte przez te organizacje

16. Narzędzia realizacji polityki społecznej UE;
17. Instrumenty prawne – pierwotne;

INSTRUMENTY PRAWNE
Instrumenty prawne dzielimy na źródła pierwotne i wtórne.Do źródeł pierwotnych zaliczamy:
• traktat o EWWiS – zapisano w nim pierwsze regulacje dotyczące przyszłej Europejskiej Polityki Społecznej. Bezpośrednio odniesiono się do kwestii polepszenia warunków pracy i życia robotników zatrudnionych w przemyśle wydobywczym i stalowym. Mowa tez o zapewnieniu bezpieczeństwa pracy, pomocy w ponownym zatrudnieniu zwalnianej siły roboczej, wypłacie odszkodowań pozwalającym pracownikom na oczekiwanie na ponowne zatrudnienie, zasiłkach , finansowania przekwalifikowania pracowników. Traktat gwarantował otrzymywanie przez pracowników odpowiednich płac i świadczeń socjalnych. Miało to bezpośredni wpływ na poziom życia pracowników,
• Traktat o EWEA – jest to dokument mający charakter branżowy, dotyczy pracowników zatrudnionych w warunkach promieniowania, ustala jednolite normy bezpieczeństwa, warunki sanitarne związane z zatrudnieniem w tej branży.
• Traktat o EWG – już w preambule zawarto zapis o polepszeniu warunków życia i zatrudnienia obywateli. Zapisano w nim konieczność powołania Europejskiej Fundacji Społecznej w celu promowania zatrudnienia , cały dział III poświęcono polityce społecznej. Zapisano w nim, że państwo członkowskie odpowiada za stopniową harmonizację systemu społecznego, za ścisłą współpracę w takich dziedzinach jak : zatrudnienie, poprawa pracy i warunków pracy, kształcenie i doskonalenie zawodowe, ubezpieczenia społeczne, ochrona przed wypadkami i chorobami zawodowymi, higiena pracy, prawo zrzeszania się, równouprawnienia kobiet i mężczyzn itp. Inne regulacje dotyczą zachowania równowagi w dziedzinie płatnych urlopów oraz ubezpieczeń społecznych pracowników sezonowych.
• JAE – również cały dział III poświęcono polityce społecznej, Zapisano w nim że państwa członkowskie przykładają szczególna uwagą na zachęcanie do wprowadzenia zmian w zakresie warunków pracy, ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników. Stawiano sobie za cel harmonizowanie warunków w tych dziedzinach przy jednoczesnym zwiększaniu poziomu tych zmian,
• Karta podstawowych praw socjalnych pracobiorców w UE, dokument z 1989r. Przyjęto, ze podstawowe prawo socjalne pracobiorców dotyczą:
- swobody poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania,
- zatrudnienia i wynagrodzenia za pracę,
- poprawy warunków życia i pracy,
- ochronę socjalną,
- swobodę zrzeszania się i negocjowania umów zbiorowych,
- kształcenie zawodowe,
- równe traktowanie kobiet i mężczyzn,
- informowanie, uwzględnianie opinii pracobiorców i współdziałanie z nimi,
- ochrona zdrowia i bezpieczeństwa w pracy,
- ochrona dzieci i młodzieży, cenzus wieku młodociany > 16 lat,
- ochrona ludzi starszych, emerytury, renty, oprócz tego prawo do wszystkich uprawnień związanych z wykonywaną pracą,
- ochrona niepełnosprawnych, uzupełniające świadczenia, ułatwienia umożliwiające integrację zawodową i społeczną,

• Traktat o UE z Maastricht , jest w nim mowa o podejmowaniu przez państwa Wspólnoty działań zmierzających do stopniowego ujednolicenia rozwiązań dotyczących kwestii socjalnych. Jest kontynuacją postulatów dotyczących wspierania wysokiego poziomu zatrudnienia, podnoszenia stopy życiowej, jakości życia obywateli UE. Tytuł VII TUE w całości poświęcony polityce społecznej, oświacie, kształceniu zawodowemu i młodzieży. Specjalny wymiar integracji został wzmocniony specjalnym, dodatkowym protokołem i umową o polityce społecznej. Protokół podpisało 11 państw z ówczesnej 12-tki poza Wlk. Brytanią. W protokole przyjęto, że WE będą wspierać działania państw członkowskich dotyczące poprawy środowiska pracy, warunków pracy, równouprawnienia, zabezpieczenia społecznego, ochrony socjalnej itp. Umowa rozszerza obowiązku WE w zakresie polityki socjalnej, decyzje podejmowane kwalifikowaną większością, dotyczy kwestii poziomu ubóstwa, ochrony pracowników i bezpieczeństwa socjalnego. Rozwój polityki socjalnej nabrał tempa w wyniku ustaleń traktatu Amsterdamskiego. Włączono do niego ustalenia zawarte w porozumieniu ws. polityki społeczne. Przyjęto nowy rozdział dotyczący zatrudnienia. Art. 137 stanowi podstawę kompetencji organów WE w odniesieniu do np. BHP, warunków pracy, równouprawnienia i integracji osób wyłączonych z rynku pracy itp. Odnosząc się do art. 137 Rada Europejska przyjęła w 2000r. w Lizbonie zapisy dotyczące polityki społecznej i gospodarczej. Chodzi zwłaszcza a promocję spójności społecznej. Strategia miała być wdrażana za pomocą Nowej Otwartej Metody Koordynacji, chodziło o uwzględnienie szczególnych potrzeb występujących w każdym z państw. Takie podejście zakłada zróżnicowanie sytuacji wyjściowej i metod działania. Podczas szczytu w Nicei ( grudzień 2000) podjęto problem wykluczenia społecznego. Przyjęto założenia Europejskiej Agendy Społecznej – dokument ten określał priorytety polityki społecznej na kolejne 5 lat. Na jej podstawie państwa przyjęły Narodowe Plany Działania – priorytetowe działania to walka z wykluczeniem społecznym i ubóstwem.

18. Instrumenty prawne – wtórne
Źródła wtórne :
Zgodnie z postanowieniami traktatowymi do źródeł wtórnych należą : rozporządzenia,decyzje dyrektywy, zalecenia i opinie. Są one stosowane do kwestii wchodzących w zakres problematyki społecznej i socjalnej na takich samych zasadach jak w stosunku do innych problemów.

19. Rola i znaczenie Karty Podstawowych Praw Socjalnych Pracobiorców w krajach wspólnoty europejskiej;
Kluczową organizacją traktującą m.in. o polityce społecznej państw europejskich jest UE. W trakcie wieloletniego procesu integracji doszło do wypracowania standardów socjalnych WE.
Przez długie lata były one jedynie uzupełniającymi regulacjami dotyczącymi integracji gospodarczej państw członkowskich. Z upływem czasu akty prawne na tyle zostały rozbudowane, określiły m.in. standardy socjalne, że mówi się nawet o europejskich prawach pracy, jako odrębnej dziedzinie prawa wspólnotowego. Wśród regulacji socjalnych wyróżnić można 5 podstawowych grup przepisów :

1. regulacje dotyczące swobodnego przemieszczania się pracowników ( legalnie),
2. regulacje o równości traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zatrudnienia,
3. przepisy dotyczące społecznych aspektów restrukturyzacji przedsiębiorstw,
4. regulacje dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony pracowników,
5. regulacje o dialogu społecznym oraz o zasadach konsultowania pracowników,

W chwili obecnej liczba aktów prawnych określających standardy socjalne szacowana jest na ok. 10-12 rozporządzeń oraz ponad 60 dyrektyw.
Europejskie Prawo Socjalne obejmuje zespół norm prawnych, w celu jednolitego regulowania stosunku pracy i ubezpieczenia społecznego w państwach członkowskich UE.
Europejskie Prawo Socjalne jest w chwili obecnej analizowane w 3 kategoriach :

- jako międzynarodowy porządek prawny współistniejący na kontynencie europejskim, ze standardami światowymi
- normy UE wydawane w sprawach z zakresu prawa socjalnego mogą być analizowane w kontekście regulacji podejmowanych przez nie org. Międzynarodowych istniejących na kontynencie europejskim ( Rada Europy, Rada Nordycka),
- normy prawne UE mogą być analizowane w relacji do krajów, systemów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych państw członkowskich,

20. Instrumenty finansowe;
INSTRUMENTY FINANSOWE :
Rozwiązania ekonomicznych i społecznych problemów państw najsłabszych w UE, wyrównywanie szans życiowych obywateli wymaga ponoszenia znacznych nakładów finansowych. Procesowi wspierania działań w tym zakresie służą powoływane stopniowo fundusze strukturalne

21. Cele/zadania funduszy strukturalnych - charakterystyka;
22. Cele regionalne;
23. Cele horyzontalne;

24. Instrumenty programowe – główne problemy;
Pierwsze programy socjalne zostały ogłoszone przez Raw 1974r. Od tego czasu możemy mówić o wykorzystywaniu instrumentów programowych w dziedzinie polityki społecznej. Kolejne akty prawne dotyczyły istotnych kwestii społecznych objętych danym programem.
Wspólnoty w swoich działaniach programach podejmowały zagadnienia :

- zatrudnienia, państwa zostały zobowiązane do kreowania aktywnej polityki zatrudnienia, rozpoczął się proces tworzenia wieloletnich programów w zakresie zatrudnienia, Rada uzgodniła strukturalne cele polityki zatrudnienia,
- równość szans dla kobiet i mężczyzn, generalna zasada iż kwestie te powinny znajdować się w głównym nurcie wszystkich spraw publicznych,
- ochrona socjalna, zainicjowano debatę ogólnoeuropejską w sprawie przyszłości systemów ochrony socjalnej chodzi o programowe monitorowanie sytuacji, ocenę funkcjonowania systemów w kontekście sprzyjania zatrudnianiu,
- zdrowie publiczne, poczyniono kroki zmierzające do wspólnego, kompleksowego podejścia do kwestii promocji zdrowia, informacji, edukacji z zakresu zdrowia publicznego. Przyjęto programy dotyczące zwalczania chorób cywilizacyjnych, walki z uzależnieniami, stworzenie sieci nadzoru i kontroli chorób zakaźnych,
- BHP, zapoczątkowano wieloletnie programy, oparte na 3 założeniach :
a) rozpowszechnianie najlepszych wzorców postępowania,
b) poprawa wiedzy przez edukację,
c) zapobieganie praktykom zagrażającym BHP,
- polityka społeczna jako czynnik produktywności, zapoczątkowano przygotowanie krajowych, wspólnotowych raportów dotyczących polityki społecznej,
- promocja równych szans osób niepełnosprawnych, przyjęto zwalczanie izolacji osób niepełnosprawnych w Ramach Tradycyjnej Koncepcji Pomocy,

- działania przeciwko rasizmowi,
- wykorzystywanie atutów związanych z nowym podejściem do „kapitału ludzkiego”, debata o funkcjonowaniu społeczeństw informacyjnych, kwestie pracy, życia, nowe sposoby organizacji pracy, problem spójności społ-gosp.

25. Istota Programu Operacyjnego „Kapitał Ludzki” - POKL;
26. Cele POKL:
a. Dopasowanie zasobów pracy do zmieniającej się sytuacji na rynku pracy;
b. Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego;
c. Podniesienie poziomu i jakości kształcenia społeczeństwa;
d. Wsparcie dla budowy sprawnego i partnerskiego państwa;
e. Wzrost spójności terytorialnej.
27. Priorytety i obszary wsparcia POKL:
a. Zatrudnienie i integracja społeczna;
b. Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw;
c. Wysoka jakość edukacji;
d. Dobre państwo;
e. Profilaktyka, promocja i poprawa stanu zdrowia społeczeństwa;
f. Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz promocja integracji społecznej;
g. Regionalne kadry dla gospodarki;
h. Rozwój wykształcania i kompetencji w regionach;
i. Aktywizacja obszarów wiejskich;
j. Pomoc techniczna
28. Działania zmierzające do europeizacji standardów socjalnych na przykładzie „minimalnego dochodu gwarantowanego” – przykłady i etapy realizacji;
29. Minimalny dochód gwarantowany w kontekście polskiego systemu bezpieczeństwa socjalnego.

A dysponuje moze ktos notatkami z wykladow z PS tylb ma juz opracowane zagadnienia z PS na kompie??
Jak cos to poprosze o podeslanie

[link widoczny dla zalogowanych]