Politologia forum

Witam! Będę bardzo wdzięczna za notatki z PA. Jeśli ktoś takimi dysponuje to poproszę na maila: [link widoczny dla zalogowanych]
Z góry dziękuję!

Dołączył: 07 Mar 2008 Posty: 2 Przeczytał: 0 tematów Ostrzeżeń: 0/5

PROCES DECYZYJNY – DEFINICJA Very Happy

Wg Ryszarda Herbuda
To postępowanie podmiotów aktywnych w sferze funkcjonowania władzy publicznej, która ma doprowadzać do dokonania wyboru celu działania lub środków jego realizacji poprzez podjęcie formalnej decyzji.

RACJONALNY MODEL PROCESU DECYZYJNEGO
DECYZJA - jest to dokonanie wyboru miedzy alternatywnymi a więc selekcją opcji, które sprzyjają osiągnięciu celów w ramach organizacji.
Racjonalny wybór należy rozumieć jako proces selekcji spośród możliwych alternatyw i wybranie tej która sprzyja osiągnięciu wcześniej sformułowanego celu.
Najpierw określamy problem, następnie dokonujemy selekcji celów i wartości, selekcja środków mających zapewnić realizację przyjętych wcześniej celów i wartości a to ozn.:
-uwzględnienie wszystkich alternatyw strategii
określenie wszystkich konsekwencji
-przyjęcie najlepszej strategii
-podjecie optymalnej decyzji
Ograniczona racjonalność – Decydenci przyjmują określoną alternatywę wcale nie kierują się chęcią maksymalizacji korzyści, ale ta decyzja ma być satysfakcjonująca lub względnie dobra.
IMKREMENTALNY MODEL PROCESU DECYZYJNEGO
Ta teoria zakłada że teoria polityczna jest efektem stopniowego i postępującego procesu dostrzegania uczestników do zmieniających się warunków politycznych.
Imkrementalizm opiera się na założeniu że decydenci mają ograniczoną wiedzę o konsekwencjach decyzji i dlatego nie formułują w sposób jednoznaczny celów i wartości preferowanych.
Treść konkretnej decyzji to efekt prowadzonych negocjacji z grupami interesów.
Imkrementalizm służy rozwiązywaniu bieżących kwestii a to wynika z jego atrybutów takich ja:
-elastyczność decyzyjna
-zdolność do reagowania na zmiany poprzez podejmowanie ciągu decyzji dostosowanych
-zapewnienie negocjacyjnego stylu działania oraz osiągniecie kompromisu jako sposób rozstrzygnięcia problemu.
BIUROKRATYCZNY MODEL PROCESU DECYZYJNEGO
Na treść decyzji maja wpływ sama struktura procesu decyzyjnego i specyficzny sposób jej zorganizowania w poszczególnych organizacjach.
Na charakter decyzji może mieć wpływ np.:
-kultura organizacyjna dominująca w jakiejś organizacji
-wartości wyznawane przez decydentów
-wzorce zachowań
-przyjęte schematy podejmowania decyzji
-interesy organizacji jako całości np. KE
AKTYWNOŚĆ W RAMACH WSPÓLNOTY PROGRAMOWEJ
Tutaj akcentuje się rolę przekonań wartości i ideologii w procesie podejmowania decyzji.

FAZY PROCESU DECYZYJNEGO:
1.Faza inicjowania projektu decyzji czyli wprowadzenie jej w ramy agendy programowej.
Agenda programu jest symbolicznym określeniem listy konkretnych kwestii programowych, które decydent wybrał sposób wielu zgłaszanych, przypisując im szczególne znaczenie. Ta inicjatywa może pochodzić od wewnątrz albo zewnątrz (grupy, interesy, media)
I W prualistycznym układzie podejmowania decyzji grupy interesu powinny mieć ułatwiony dostęp do procesów decyzyjnych. Powiązania między grupami interesu a administracją są słabiej sformalizowane niż w przypadku układów korporacyjnych. Struktura tych relacji opiera się na nie ustających kompromisach i przetargach dojścia grup interesu do struktury administracyjnej są relatywnie otwarte czyli zależą od zasobów politycznych tych grup np. wiedza, majątek
II W korporacyjnym układzie istnieją bardzo stabilne powiązania miedzy administracja a grupą społeczną. Wpływ na bieg spraw publicznych, a polega on na współpracy i porozumieniu. Układ tych relacji jest zamknięty co powoduje monopolizację wpływu nie licznych grup interesu.
III Układ wspólnoty programowej – tutaj występują cechy typowe dla prualistycznego typu stosunków, co nie wyklucza zamykania się takich grup. Dominują tutaj strategie prualistyczne oparte formule konfliktu i realizacji. Nie zakłada się tutaj współpracy czy porozumienia ale jest konflikt.
2.Faza formułowania treści decyzji czyli przedstawienie konkretnej decyzji. Wyróżniamy:
I Etap związany jest z wyborem procedury przygotowania projektu. Decyzje są podejmowane przez urzędników służb cywilnych i ich doradców np. ekspert narodowy. Tworzone są też Komitety i Komisje Koordynacyjne.
II Sprowadza się do zdefiniowania konkretnej kwestii problemowej oraz określenia celów i piortetów które są podstawą do przygotowania decyzji.
III Jest to selekcja możliwych opcji i wyborów tej która jest preferowana.
3. Faza implementacji – wprowadzenie decyzji w życie przez uprawnione do tego podmioty.
4. Faza efektów wprowadzonej w życie decyzji. Decydent ocenia tutaj skutki zamierzone i niezamierzone. Ta faza zamyka cały cykl. Efektem takiej oceny mogą być propozycje dotyczące wprowadzania zmian czy też modyfikacja do już istniejących decyzji lub decyzja o odrzuceniu decyzji. W rezultacie decydent może postawić nowe kwestie na poziomie inicjowania i formułowania projektu nowej decyzji.

STYLE PODEJMOWANIA DECYZJI
Zależą od charakteru kultury politycznej dominującej w danym kraju oraz zależą od problemów na które napotykają rządzący i administrujący dlatego decydenci tworzą standardowe procedury umożliwiające zajmowanie się kwestiami problemowymi, które pojawiły się w agendzie politycznej.
Style podejmowania decyzji są interakcją pomiędzy sposobem podejścia władzy państwowej do rozstrzygania kwestii problemowych czy sposobem podejścia ogóle jakiejś organizacji a charakterem relacji miedzy władza a innymi aktorami w procesie podejmowania decyzji. Jeśli chodzi o pierwszy wymiar analizy procesu decyzyjnego czyli sposób radzenia sobie z problemami badacze problemu wyróżniają:
-aktywny,
-antypacyjny (przewidujący),
-podejścia do problemów społecznych
-relatywny czyli podjęcia działań w chwili pojawienia się określonych kwestii.
Drugi wymiar opiera się na charakterystyce powiązań między agentami organizacji a innymi aktorami, uczestnikami procesu decyzyjnego np. grupami interesu. Relacje te mogą przybierać charakter konseksualny czyli opierający się na negocjacyjnym stylu działania i wciągania grup interesu w proces podejmowania decyzji bądź mogą opierać się na jednostronnym rozstrzygnięciu instytucji państwa narzucających decyzje pozostałym autorom.
Dyrektonaty są hierarchicznie zbudowane. Na ich czele stoi dyrektor generalny, urzędnik służb cywilnych. Nadzór nad dyrektorem generalnym sprawuje Komisja. Dyrektoriaty dysponują znacznym zakresem autonomii i wypracowały określony styl działania. Z racji autonomii sektoralnej dochodzi często do konfliktów między dyrekcjami generalnymi które promują i reprezentują odmienne strategie rozstrzygania konkretnych kwestii programowych.
Proces fragmentaryzacji organizacyjnej w Komisji pogłębia zjawisko kształtowania się w dyrektoriatach generalnych poczucia przynależności do określonej wspólnoty decyzyjnej. Każdy z dyrektoriatów tworzy stabilny układ powiązań. Sekretariat generalny kontroluje te działania.
Rola grup interesów
Działania Komisji są nastawione na grupy interesów. Na Komisje wywierają presje 3 rodzaje czynników które muszą być brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji. Jest to technokratyczna presja czyli decydowanie w oparciu profesjonalnie przygotowane ekspertyzy. 3 presje:
-Demokratyczna presja społeczna,
-Społeczna legitymizacja decyzji,
-Presja interesów państw członkowskich.
Grupy nacisku które maja dostąp do Komisji:
Komisja przygotowuje projekty decyzji a zgodnie z nie pisaną zasadą lobbingu najbardziej efektywny sposób wywierania presji polega na kontrolowaniu wstępnego etapu wtedy gdy określamy problem i rozważane są możliwe rozstrzygnięcia.
Po drugie Komisja charakteryzuje się znaczną fragmentaryzacją przy poszanowaniu autonomii poszczególnych dyrekcji generalnych a to stwarza dla grup interesów wiele internatywnych punktów dojścia do procesu decyzyjnego.
Grupy interesu wykorzystują dyrektoriat generalny jak i poszczególne gabinety jak i szefów gabinetów.
Po trzecie struktura Komisji świadczy o wewnętrznej specjalizacji co charakteryzuje też pozostałe Instytucje Unii. Odpowiednią grupą interesu na ten proces jest również zjawisko specjalizacji..
Po czwarte proces przenikania grup interesu w Komisji przypomina model pluralistyczny oparty z jednej strony na występowaniu znacznej liczby punktów dojścia, a z drugiej na zmieniającej się konfiguracji wspólnot decyzyjnych.
Po piąte otwartość procesu decyzyjnego w komisji jest również efektem rywalizacji miedzy instytucjonalnej UE.
AKTY PRAWA WEWNĘTRZNEGO
Każda z instytucji i organu posiada swój regulamin. Akty są tworzone przez same instytucje na ich własne potrzeby, albo są tworzone przez inne instytucje np. Status Rzecznika Praw Obywatelskich. Podstawą prawną do przyjmowania regulaminów tworzą przepisy traktatowe. Przypisy zawarte w regulaminach są wiążące dla danej instytucji, organu ich członków personelu administracyjnego.
PROCEDURA BUDŻETOWA
Umowa instytucjonalna podpisana 6/05/99r. stronami jest Parlament, Rada i Komisja. Dotyczy ona umocnienia decyzji budżetowej i usprawnienia procedury budżetowej. Instytucją odpowiedzialną za wykonanie budżetu jest Komisja która corocznie jest zobowiązana przedstawić Radzie i Parlamentowi rozliczenia za poprzedni rok budżetowy. Absolutorium Komisji udziela PE.
Instytucje wspólnoty mają obowiązek sporządzenia przed 01/07 każdego roku preliminarzy wydatków. Są one łączone przez Komisje ze wstępnym projektem budżetu. Obejmujące prognozę wydatków i dochodów Komisja załącza również opinie zawierającą rozmaite warianty preliminarzy. Następnie do 01/09 Komisja przekłada projekt Radzie. Rada konsultuje się z Komisją oraz w konkretnym przypadku z innymi zainteresowanymi instytucjami za każdym razem kiedy zamierza odstąpić od wstępnego projektu budżetu. W kolejnym etapie Rada uchwala projekt budżetu i przedstawia do PE najpóźniej do 05/10.
Parlament trzy możliwości działania:
-uchwalenie budżetu w term.45 dni od przedłożenia
-dokonanie zmian projektu budżetu większością głosów, a dotyczy to puli wydatków nieobowiązkowych
-zaproponowanie Radzie, wtedy stanowiąc większość oddanych głosów poprawki do projektu w odniesieniu do wydatków obowiązkowych wynikających z traktatów lub aktów uchwalonych na ich podstawie
Nie zajęcie żadnego stanowiska po upływie 45 dni ozn. akceptacje i skutkuje ostatecznym uchwaleniem budżetu. W przypadku nie uchwalenia budżetu na tym etapie Przesyła projekt budżetu ze zmianami względnie z proponowanymi poprawkami Radzie. Rada rozważa zmodyfikowany projekt budżetu wraz z Komisją a niekiedy z innymi instytucjami.
Jeśli w term. 15 dni od chwili przedłożenia projektu budżetu Rada nie zmodyfikuje żadnej ze zmian przyjętych przez Parlament to budżet jest ostatecznie przyjęty o czym Rada ma poinformować Parlament, ale ma też kompetencje do zajęcia negatywnego stanowiska. Rada może większością kwalifikowaną modyfikować każde zmiany przyjęte przez PE. W przypadku poprawek PE, Rada może większością kwalifikowaną odrzucić poprawkę w razie braku decyzji o jej odrzuceniu, proponowana poprawka jest przyjęta.
Proponowana poprawka przez PE powoduje zwiększenie ogólnej kwoty wydatków instytucji. Rada może większością kwalifikowaną zaakceptować poprawioną poprawkę i w razie braku decyzji o jej akceptacji poprawkę odrzucić.
Jeżeli w jednym z wymienionych przypadków Rada odrzuciła proponowana poprawkę może ona większością kwalifikowaną bądź utrzymać kwotę znajdującą się w projekcie budżetu bądź też określić inna kwotę.
Następnie projekt jest poddawany modyfikacji, zastosowanie do proponowanych poprawek zaakceptowanych przez Radę, a następnie jest przekazywany PE.PE ma 15 dni na zajęcie stanowiska. W ty czasie może:
-większością głosów swoich członków i 3/5 oddanych głosów zmieniać lub odrzucać poprawki do jego zmian dokonanych przez Radę i w konsekwencji uchwalić budżet zmieniony w kształcie.
-nie zająć w ogóle stanowiska co ozn. będzie ostateczne uchwalenie budżetu,
-odrzucić projekt budżetu w całości, zarządzać przedstawienia nowego projektu budżetu. W przypadku jednego z pierwszych dwóch rozwiązań przewodniczący Parlamentu stwierdza uchwalenie budżetu w UE.
KOMITOLOGIA ozn. proces przyjmowania przez KE aktów wykonawczych do aktów prawnych przyjętych wcześniej przez Radę. Kompetencje wykonawcze przekazywane są Komisji przez Radę w akcie prawnym którego dotyczą. Proces wykonywania tych kompetencji jest wspierany przez komitety składające się z ekspertów narodowych czyli ekspertów państw członkowskich, na czele których stoi przedstawiciel Komisji. Nazwą KOMITOLOGIA określa się też ciała odpowiedzialne za wdrażanie ustawodawstwa wtórnego realizujące uprawnienia przekazane Komisji przez Radę. Jako Instytucje Pomocnicze Komisji nie mają one formalnych uprawnień regulacyjnych. Jako Instytucje Pomocnicze Komisji zajmują się wymianą poglądów, przedstawicielami właściwych dla danych spraw władz państw członkowskich w kwestii przyjmowania przepisów wykonawczych.
PODSTAWA PRAWNA Pracę Komitetów reguluje rozporządzenie nr 1882/2003 dostosowujące się do decyzji Rady 1999/468. Są to przepisy odnoszące się do komitetów które wspomagają Komisje w wykonywaniu jej uprawnień wykonawczych ustanowionych w instrumentach podlegających procedurze określonej w art. 251 TWE.
PODSTAWĄ PRAWNĄ procedury wydawania aktów prawnych przez KE są przepisy art. 202 TWE. Rada lub Rada wspólnie z PE formułują upoważnienie do KOMISJI do wydawania aktów wykonawczych wydawanych przez siebie akcie prawa pochodnego. Akt taki może być nazywany aktem podstawowym.
FUNKCJE KE:
W skład Komisji wchodzą przedstawiciele państw członkowskich, delegowani przez ich administracje publiczne. W każdym z Komitetów zasiada z reguły jeden przedstawiciel krajowy który może być zmieniany. Każemy Komitetowi towarzyszy wyższy urzędnik komisji. Nie ma ona prawa głosu Komitety przyjmują decyzje z reguły większością głosów. Ważną praktyką Komitetu jest możliwość przekazywania głosu tzn. pisemnego upoważnienia udzielonego przez jedno państwo członkowskie do glosowania w konkretnej sprawie przedstawiciele innego państwa członkowskiego. Komitety działające na podstawie własnych regulaminów korzystają z wzorów zamieszczonych w DZ.U. UE. Komisja ma obowiązek informowania PE o działalności poszczególnych komitetów.
KONTROLA PRACY KOMITETÓW
Komisja ma obowiązek informowania PE na temat prac Komitetów oraz przekazywania mu wszelkich projektów, środków wykonawczych zgodnie z aktem podstawowym przyjętym na mocy art. 251, tak by umożliwić PE wykonywanie przysługującego mu prawa kontroli przyznanego w art. 8 decyzji w 1999/468.
W lutym 2000 r. PE i KE zawarły porozumienie w sprawie procedur wdrażania decyzji. Rady w 199/468 mające głównie na celu uregulowanie procedur wykonywania obowiązków spoczywających na KE.
Porozumienie przewiduje przekazywanie dokumentów w formie elektronicznej co jest stopniowo wprowadzone od roku 2001. Dokumenty pochodzące z różnych działów KE są najpierw przekazywane do Sekretariatu Generalnego Komisji który niezwłoczne wysyła je centralnym służbą PE.
ROLA PE
Sprawdza czy nie naruszono doktryny. Korzysta z tego prawa w sytuacji gdy d ostatecznego przyjęcia danego aktu na poziomie Rady i PE stosuje się prawotwórczą procedurę współdecydowania. W przypadku stwierdzenia naruszenia tej zasady nakazującej zachowanie odpowiednich proporcji własnych kompetencji Rady i kompetencji które deleguje ona do komisji. PE kieruje do Komisji uregulowaną rezolucję w takiej sytuacji komisja może odpowiednio do konkluzji PE albo zmodyfikować zakres działań prawotwórczych na poziomie danego komitetu albo kontynuować pracę w Komitecie w ich dotychczasowej postaci albo sformułować wniosek prawotwórczy do PE Prowadzenie prac legislacyjnych w Komitecie pomimo rezolucji PE może skutkować z kierowaniem przez tą instytucję wniosku do TS zaskarżającego ważność przyjętego w Komitecie aktu.
RODZAJE PROCEDUR
Decyzja Rady 1999/468 przewiduje 4 procedury:
1.DORADCZA
2.ZARZADCZA
3.REGULACYJNA
4.OCHRONNA
5.17.07.2006r. Regulacyjna połączona z kontrolną
Wybór procedury zależy od przepisów zawierających upoważnienia do wydawania aktów wykonawczych oraz od ich przedmiotu. Przepisy dotyczące sfery regulacji związane z relacją wspólnej polityki rolnej, wspólnej polityki rybołówstwa oraz wdrażania programów pociągających za sobą znane środki finansowe wymagające stosowania procedury zarządne. Reguły o ogólnym zakresie stosowania są uchwalane dla wdrażania aktów o charakterze ustawodawczym w ramach procedury regulacyjnej KE korzysta z procedury doradczej gdy jest to najbardziej stanowcze. Procedura ochronna uruchamiana jest dla tworzenia środków ochronnych. W tym przypadku KE nie konsultuje projektu z Komitetami ale może to czynić bezpośrednio z państwami członkowskimi
Ad.1 DORADCZA Stosowana do rynku wewnętrznego. Została uregulowana w art. 3 decyzji 1994/468. Przedstawiciele Komisji powinni przekazać projekt aktu prawnego komitetu doradczego. Komitet przedstawi swoje decyzje w term. Wskazanym przez przewodniczącego. Nowelizacja 806/2003 KE nie jest w żaden sposób związana stanowiskiem Komitetu.
Ad.2 ZARZĄDCZA Art. 4 punktem wyjścia jest przedstawienie projektu aktu prawnego przez przedstawiciela Komisji do zaopiniowania przez Komitet zarządczy. Opinia jest uchwalana większością kwalifikowaną, przy czym przewodniczący będący członkiem Komisji nie ma prawa głosu. Akt prawny przyjęty następnie przez Komisje znajduje zastosowanie jeśli zawiera rozwiązanie odmienne od opinii Komitetu, odpowiednia informacja jest przesłanie Radzie. W takiej sytuacji komisja może wstrzymać stosowanie tego aktu prawnego, ale nie dłużej niż 3 mies. Rada w tym term. może uchwalić akt prawny w zmienionym kształcie.
Ad. 3 REGULACYJNA Do momentu podejmowania decyzji przez Komisje procedura legislacyjna. KE podejmuje uchwałę większością głosów. Ma ona kompetencje do uchwalenia aktu prawnego wyłącznie w przypadku gdy jest on zgodny z opinią Komitetu. Gdy opinia jest odmienna lub gdy jej nie ma Komisja przesyła projekt do rady oraz stosowną informacje do PE. Gdy przedmiotem procedowania jest akt prawny wydany na podstawie aktu ustawodawczego nie uchwalonego trybie procedury współdecydowania. PE może przesłać Radzie informacje iż Komisja przekroczyła kompetencje przyznane jej w akcie podstawowym, w konsekwencji mogą być 3 rozwiązania:
-Rada może w term. 3 mies. uchwalić akt prawny
-Rada może w term. 3. mies. odrzucić projekt aktu
-jeśli rada w term. 3 mies. nie uchwali aktu prawnego albo nie zajmie negatywnego stanowiska akt ten jest uchwalany przez komisje.
Ad. 4 OCHRONNA Komisja ma obowiązek przedstawić radzie oraz państwom członkowskim wszystkich aktów dotyczących środków ochrony. Może być przewidziany obowiązek konsultacji z państwami członkowskimi przed przyjęciem taniego aktu prawnego. Akty te mogą być kwestionowane przez państwa członkowskie w terminie wskazanym w akcie podstawowym. Rada ma kilka możliwości:
-może przyjąć odmienny akt prawny
-jeśli akt podstawowy tak przewiduje może większością kwalifikowana zatwierdzić, zmienić albo uchylić akt Komisji
-jeśli akt podstawowy tak przewiduje brak działania Rady może być związany z uchyleniem decyzji.
Ad. 5 Rada podjęła decyzje o zmianie procedury komikologicznej. 2006/512 która weszła w życie 23/07/06 przewiduje nowa procedurę regulacyjną połączona z kontrolą. Ta procedura składa się z dwóch oddzielnych faz:
-wykonawczej której Komisja przekłada projekty środków przedstawiciela poszczególnych państw w odpowiednim Komitecie.
-nadzoru która polega na tym że odchodzą od istniejących procedur komikologicznych. Komitet i Rada uzyskują równorzędna pozycję.
Smile